De Hemonystraat is een straat in De Pijp en kreeg haar naam in 1880. Het is qua karakter een heel andere straat dan de haaks erop staande Hemonylaan en sluit qua bebouwing meer aan bij de voormalige arbeidersbuurt dan bij de chique huizen aan de Hemonylaan. De straat loopt tussen de Stadhouderskade en de Ceintuurbaan en is voor autoverkeer geen doorgaande straat meer.
Hemonystraat 7 – deurwaarder Ad. de Vries
Deze kandidaat-deurwaarder was in 1941 op dit adres gevestigd.
Hemonystraat 11 – N. V. De Naamplaat-Industrie v/h Adolf Chottel & Co
Dit bedrijf was hier in 1937 gevestigd.
| Franz Vogt Franz Vogt (9 oktober 1899) was stateloos en van Duitse oorsprong. Hij was naar Nederland gevlucht en pleegde zelfmoord in de nacht van 14 op 15 mei 1940, toen de capitulatie van Nederland onafwendbaar bleek. |
Hemonystraat 12 – Willi (Wilhelm) Kweksilber (Kwekzylber)
Tijdens de oorlog woonde hier de uit Duitsland gevluchte Willi Kweksilber (Keulen, 13 maart 1912 – Amsterdam, 7 maart 1988) met zijn niet-Joodse vrouw Jo de la Court (Amsterdam, 22 oktober 1913). Op de aan hem verhuurde zolderkamer pleegde een andere Duitse emigrant, de vakbondsman (mijnwerkers) Franz Vogt, op 14 mei 1940 zelfmoord door ophanging. Kweksilber overleefde de oorlog en werd bekend onder andere door het boek De oorlog die Hitler won. Dit was op basis van voorstudie en manuscript van de Joodse journalisten Herman Minkenhof (Telegraaf, NRC) en Hugo Heijmans (Het Volk) die de oorlog niet overleefden.
Hemonystraat 13 – Joseph Abrahamson
Rond 1937 was Joseph Abrahamson (Den Haag, – Sobibor, ) vertegenwoordiger voor koosjer-al-pesach (koosjer voor Pesach) Van Nelle’s pakjes koffie en Van Nelle’s gebroken thee. De koffie en de thee waren ‘onder rabbinaal toezicht’ van de opperrabbijn van de Nederlands Israëlietische Hoofdsynagoge L. H. Sarlouis. Joseph was gehuwd met Judith Levisson (Den Haag, – Sobibor, ) en zij hadden twee kinderen; Rosa (Amsterdam, – Sobibor, ) en Abraham (Amsterdam, – Sobibor, ).
Hemonystraat 14 – vleeswaren Saxonij
Aan het begin van de twintigste eeuw was hier de zaak in vleeswaren Saxonij gevestigd.
Hemonystraat 15 – Fred. Meijer
Fred. Meijer was de persoon die in 1922 de parketvloeren in Huize Cats had gelegd.
Hemonystraat 20 – confiseur J. G. Deinum
Confiseur en Cuisinier J. G. Deinum was hier aan het begin van de vorige eeuw gevestigd en hij richtte zich op zijn Joodse klanten door de advertenties in het Centraal Blad voor Israëlieten in Nederland.
Hemonystaat 21 – gezin Onderwijzer
Van 1925 tot 1938 woonde hier het gezin van Abraham Onderwijzer en Anna Hes. Abraham was penningmeester van de chewresjoel op de Nieuwe Kerkstraat 10.
Hemonystraat 26 – diamantslijperij
In het begin van de twintigste eeuw was hier de diamantslijperij van C. H. Mann gevestigd.
Hemonystraat 26 – Instituut Mini Mooy
Dit instituut was hier in 1942 gevestigd en adverteerde in Het Joodsche Weekblad. Joodse klanten konden er terecht voor heilgymnastiek, er was een masseur en op dinsdagmiddagen was er een pedicure en een manicure aanwezig. Het instituut was van manicure en pedicure Mina Flora Mooij (Amsterdam, – Auschwitz, ), dochter van Julius Isaac Mooij (Almelo, – Auschwitz, ) en Duifje van Dam (Amsterdam, – Auschwitz, ). Mini had nog een broer, Gomprecht (Amsterdam, – Mauthausen, ).
Hemonystraat 37 – bakker Abraham Vedder
Bakker Abraham Vedder (Amsterdam, – Auschwitz, ) was op dit adres, op de hoek met de 2e Jan Steenstraat, rond 1913 gevestigd. Abraham was gehuwd met Sipora Toorenburg (Amsterdam, – Auschwitz, ). Zij hadden drie kinderen, Marie, Serlina (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Arnold (Amsterdam, – Seibersdorf, ). Marie verbleef ten tijde van de oorlog in Nederlands-Indië en overleefde de oorlog.
Hemonystraat 41 – Jacob Polak
Jacob Polak (Amsterdam, – Auschwitz, ), zoon van Isaac Polak (Leiden, 17 juli 1866 – Amsterdam, 5 januari 1935) en Bloeme Kijzer (Philadelphia, – Westerbork, ), vierde op 15 maart 1902 zijn Bar Mitswah (kerkelijk meerderjarig). Er waren zes kinderen in het gezin. Naast Jacob ook Maurits (Amsterdam, – Auschwitz, ), Meijer (Amsterdam, – Auschwitz, ), Gerson, Eduard (Amsterdam, – Bergen-Belsen, ) en Roza.
Hemonystraat 41 – Izaak Raphael en Esther Polanus
Dit was een van de woonadressen van Izaak Raphael en Esther Polanus, ouders van Duifje van den Brink – Raphael, die in de oorlog in Artis onderdook.
Hemonystraat 44 – gebroeders v/d Berg
Dit bedrijf leverde heteluchtverwarmingen. In 1928 leverden zij aan Synagoge Oost.
Hemonystraat 45-1 – gezin Cohen-Saphier
Voor de oorlog was op Hemonystraat 45 het postkantoor gevestigd en op éénhoog woonde het gezin Cohen-Saphier, bestaande uit kleermaker Abraham Cohen (Sloten, – Auschwitz, ), zijn vrouw Schoontje Saphier (Amsterdam, – Sobibor, ) en hun dochter Sara (Stella) Cohen (Amsterdam, 30 juni 1920 – Jeruzalem, 24 juni 2001). Sara trouwde in de zomer van 1942 met Louis Waterman (Amsterdam, 7 juli 1914). Hun Choepa vond plaats op dit adres. Sara en Louis meteen na de week van de ‘sjewa brachot’ naar hun onderduikadres gegaan in Den Bosch, en hebben zo de oorlog overleefd. De tweede dochter van het gezin, Sophia (Amsterdam, – Auschwitz, ) werd bij een razzia opgepakt net zoals haar ouders vermoord.
Hemonystraat 50 – Izaak Raphael en Esther Polanus
Dit was een van de woonadressen van Izaak Raphael en Esther Polanus, ouders van Duifje van den Brink – Raphael, die in de oorlog in Artis onderdook.
Hemonystraat 49-51 – school Norden
De Inrichting voor Onderwijs van S. I. Norden was op deze adressen en op de Nieuwe Kerkstraat 108-110 gevestigd een het begin van de vorige eeuw.
Hemonystraat 68 – Emil Andries Gobes
Op dit adres werd op 11 juni 1926 Emil Andries Gobes geboren, zoon van Roosje de Jong (Zutphen, – Auschwitz, ) en Mozes Gobes (Amsterdam, – Sobibor, ).
bron:
“Advertentie Norden”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1898/03/11 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000562186:mpeg21:p00003
“Advertentie Vedder”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1913/04/18 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl
/resolve?urn=MMKB19:000573082:mpeg21:p00010
Stadsarchief Amsterdam, A. Vedder Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 1515
“Advertentie Deinum”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1916/09/27 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000569091:mpeg21:p00004
“Advertentie Fred Meijer”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1922/06/02 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000584066:mpeg21:p00010
“Advertentie v d Berg”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1928/09/14 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000579080:mpeg21:p00008
“Mededelingen van de Administratie, Chottel.”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1937/01/14 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000582099:mpeg21:p00007
“Advertentie Abrahamson”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1937/02/25 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000582105:mpeg21:p00004
“Advertentie Ad de Vries”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 1941/05/23 00:00:00, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318156:mpeg21:p010
“Advertentie Mini Mooy”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 1942/03/06 00:00:00, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318308:mpeg21:p010
“Advertentie Saxonij”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1901/11/29 00:00:00, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874128:mpeg21:p004
Stadsarchief Amsterdam, Bloeme Kijzer, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 480
“Familiebericht Jacob Polak”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1902/03/07 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874142:mpeg21:p006
“Familiebericht Emil Andries Gobes”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1926/06/18 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858130:mpeg21:p006
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Abrahamson (geraadpleegd 24 februari 2021)
Stadsarchief Amsterdam, Wilhelm Kweksilber, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1591
Informatie Willi Kweksilber met dank aan Bart de Cort (email 7 maart 2021)
Stadsarchief Amsterdam, Franz Vogt, Politierapporten ’40-’45, archiefnummer 5225, inventarisnummer 6903
Hemonystraat 45-1: email Mieke Daniëls-Waterman d.d. 9 november 2021
Stadsarchief Amsterdam, Schoontje Saphier, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 706
illustratie:
“Advertentie Norden”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1898/03/11 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000562186:mpeg21:p00003
“Advertentie Vedder”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1913/04/18 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 24-02-2021, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000573082:mpeg21:p00010
Stadsarchief Amsterdam, Hemonystraat. 1900. Collectie Stadsarchief Amsterdam: prentbriefkaarten. PRKBB00230000001
gepubliceerd:
24 februari 2021
laatst bijgewerkt:
9 november 2021