Amsterdam, 19 december 1922 – Amsterdam, 11 juni 2007)
Hanny Michaelis staat bij velen bekend als de vrouw van Gerard Reve. Maar Hanny was meer. Een begenadigd schrijver én na haar scheiding van Gerard bleef ze met hem bevriend.
Hanny’s vader, Alfred Michaelis (Köningsberg, 16 november 1889), was een Joods-Duitse emigrant uit Köningsberg – Oost Pruisen (Nu Kaliningrad, Rusland). Hij kwam op zijn zeventiende naar Nederland maar mislukte hier maatschappelijk. Hoewel hij eerst vertegenwoordiger in hoeden was, was hij jarenlang werkeloos en vulde zijn dagen met pianospel.
Hanny groeide als enig kind op in dit arme Joodse gezin op de Rivierenlaan 120-2. Haar moeder, Gonda Swaab (Amsterdam, 21 augustus 1886) omschreef ze als intelligent, doortastend en kritisch. Dat botste regelmatig met Hanny, die ook kritisch was en graag tegensprak. Haar vader was artistiek zeer begaafd maar tegelijk introvert waardoor zijn valse bescheidenheid zijn leven lang bleef overheersen. Moeder zorgde als boekhoudster voor het inkomen van het gezin.
Hanny ging naar het Vossius gymnasium en haalde daar op negentienjarige leeftijd het diploma. Geld om te gaan studeren was er echter niet. Het enige dat mogelijk was was huishoudelijk werk bij een Joodse familie.
In 1942 was Hanny een van de eersten die een oproep van de nazi’s kreeg. Een oproep gaf nog de mogelijkheid om in onderduik te gaan en dat deed ze, bij een gereformeerd gezin in Leiden. Daar werd ze dienstmeisje. Hanny zag haar ouders voor het laatst tijdens de jaarwisseling van 1942 – 1943. Haar ouders werden opgepakt en op 26 maart 1943 in Sobibor vermoord.
Na de oorlog kwam Hanny terug in Amsterdam en kreeg daar te horen dat haar ouders vermoord waren. Ze ging langs bij de mensen die op wat spullen gepast hadden. Hoewel ze de kasten uit haar ouderlijk huis zag staan gaven deze “bewariers” de spullen niet terug, waar ze in berustte. Ze had alleen nog twee fotoboeken, een koperen kandelaar en wat kleinigheden.
Gerard Reve
Na de oorlog ging ze korte tijd werken bij Volksherstel en bij uitgever Meulenhoff en daarna langer bij het NIW (Nieuw Israeliëtisch Weekblad).
In 1947 leerde ze Gerard Kornelis van het Reve kennen bij de uitreiking van de Reina Prinsen Geerlingsprijs, die Gerard toen ontving voor het boek dat later als De Avonden gepubliceerd werd. Hanny kreeg bij de uitreiking een eervolle vermelding voor Klein Voorspel, dat in 1949 gepubliceerd werd.
Gerard en Hanny trouwden in 1948, en Gerard ontdekte zijn homoseksualiteit al redelijk snel. Het huwelijk hield stand tot 1959 en ook daarna bleef er een goede band bestaan.
Hanny overleed een jaar na Gerard Reve, in 2007, en is op de Joodse begraafplaats in Muiderberg begraven.
bron:
wikipedia,
joodsmonument.nl,
literatuurplein.nl,
volkskrant
laatst bijgewerkt:
24 september 2019