Veehandelaar Moritz Baruch (Weener, – Amsterdam,
Valt u iets op aan de bovenstaande gegevens of las u erover heen? Moritz, Sara en Heinz stierven op dezelfde dag. Zelfmoord. Gevlucht uit de angst voor het naziregime uit Oost-Friesland waanden zij zich in 1938 nog veilig in Nederland. Dat land was immers in de Eerste Wereldoorlog neutraal, en de vader van Moritz kwam uit Bellingwolde, dus Nederland was verre van onbekend. Maar in mei 1940 werd duidelijk dat de oorlog niet aan Nederland voorbij zou gaan en in de loop van 1942 werd het lot van de Nederlandse Joden steeds duidelijker, nadat door de eerste razzia, waarbij vrijwel niemand na enkele maanden niet dood was, al grote angst onder Joodse Amsterdammers was gezaaid. Moritz, Sara en Heinz besloten de deportaties niet af te wachten, ze hadden immers al voor 1938 met eigen ogen gezien welke kant het opging in nazi-Duitsland. Het verslag van de politie inzake de zelfmoord geeft een beeld van de situatie op de Burmanstraat:
Vader, moeder en zoon hadden de zelfmoord goed voorbereid. Ze hadden de etage zo goed mogelijk afgesloten, het gasfornuis aangezet, met elkaar rond het gasfornuis gaan zitten en hebben zo gewacht op hun dood. Duidelijker kan de wanhoop van deze drie mensen niet worden weergegeven. Ze weigerden om de aanwijzingen van de bezetter op te volgen. Het weigeren van orders is verzet. Moritz, Sara en Heinz pleegden verzet. Ze werden begraven op de Joodse begraafplaats in Diemen.
Sara en Moritz trouwden in 1919 in Hannover. Voor hun vlucht naar Nederland woonden ze in Leer in Ost-Friesland, over de grens bij Winschoten. In Nederland leefden ze een stil en teruggetrokken leven, er werden zelfs geen advertenties van het gezin gevonden in de kranten. Op de Burmanstraat is zowel hun laatste als hun voorlaatste huis nog steeds aanwezig.
bron:
Stadsarchief Amsterdam, Moritz Baruch, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 37.
Stadsarchief Amsterdam, gezin Baruch – Petschon, Politierapporten ’40-’45, archiefnummer 5225, inventarisnummer 6279.
Robbert Baruch, Dat nu al beschadigde namenmonument via http://www.robbertbaruch.nl/dat-nu-al-beschadigde-namenmonument/
illustratie:
Stadsarchief Amsterdam, gezin Baruch – Petschon, Politierapporten ’40-’45, archiefnummer 5225, inventarisnummer 6279.
gepubliceerd:
18 september 2021
laatst bijgewerkt:
26 september 2021