Op 13 juli 1901 werd op de Jodenbreestraat 42 de koffie- en theehandel van Witjas & Abas geopend.
De zaak werd gedreven door Mozes Witjas (Amsterdam, 10 januari 1876). Mozes woonde op dit adres met Esther Corper (Parijs, 24 mei 1876) met wie hij op 1 april 1903 trouwde. Ze kregen vier kinderen; Joseph (Amsterdam, 21 januari 1904), Jacob (Amsterdam, 30 oktober 1905), Sara (Amsterdam, 20 januari 1908) en Rebecca (Amsterdam, 28 april 1911). Mozes dreef de zaak samen met compagnon Pinas Abas. Pinas werd in Amsterdam geboren op 23 februari 1881 (overleed op 15 juli 1919 in Amsterdam) en was gehuwd met Clara van Beek (Amsterdam, 24 oktober 1877 – Amsterdam, 30 april 1959). Zijn kregen de volgende kinderen: Sara (Amsterdam, 14 juni 1904 – Sobibor, 2 juli 1943) en Lion (Amsterdam, 16 september 1908 – Amsterdam, 8 december 1989).
Zo’n drie jaar na de opening ging het niet goed met het bedrijf. Het assortiment van het bedrijf werd uitgebreid naar rookwaren, maar Witjas & Abas ging failliet. Het faillissement werd op 11 maart 1905 opgeheven en na deze datum ging Pinas alleen verder met het bedrijf. Een maand later 
verscheen in het NIW al de eerste advertentie van het nieuwe bedrijf, Pinas had volgens de advertentie een broer betrokken bij de nieuwe zaak. In de decennia die volgen blijft het goed gaan met het bedrijf en regelmatig verschenen er advertenties in het Nieuw Israëlietisch Weekblad. De naam bleef “gebroeders Abas”, ondanks het overlijden van Pinas in 1919. Het is aannemelijk dat zijn vrouw Clara in zijn plaats in de zaak stond. Clara huwde overigens op 10 december 1924 met Joseph Goudket (Amsterdam, 11 mei 1876 – Amsterdam, 27 augustus 1938).
In 1941 zijn in de advertenties de eerste sporen van de bezetting te zien. Abas adverteert met Saba (de naam Abas omgedraaid) koffiesurrogaat in het Joodsch Weekblad. Door de bezetting was de toevoer van koffie gestremd en werd er gebruik gemaakt van onder andere cichorei om een koffie-achtig product te maken. Abas mengde het met echte koffie, volgens de advertentie. Op 12 december 1941 plaatst Abas de laatste advertentie in het Joodsch Weekblad.
Volgens de persoonskaart van Clara woonde ze op september 1944 op de Nieuwe Keizersgracht 18-1. Op die datum staat “VOW” op haar gezinskaart, Vertrokken Onbekend Waarheen. Op 25 juli 1945 komt Clara op de Weesperzijde 24hs te wonen. Clara overleed in 1959. Het pand op de Jodenbreestraat werd in november 1945 gesloopt.
bron:
stadsarchief Amsterdam, woningkaart.
stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Mozes Witjas
stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Pinas Abas
stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Clara van Beek
www.joodsmonument.nl, verschillende lemata
“Advertentie opening”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 12-07-1901. Geraadpleegd op Delpher op 08-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874115:mpeg21:a0007
“Nederlandsche staatscourant“. Landelijk, 14-03-1905, Geraadpleegd op Delpher op 08-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000173546:mpeg21:p005
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 14-04-1905. Geraadpleegd op Delpher op 08-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871678:mpeg21:a0034
“Advertentie”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam“. Amsterdam, 05-12-1941. Geraadpleegd op Delpher op 08-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318184:mpeg21:a0050
illustraties:
“Advertentie opening”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 12-07-1901. Geraadpleegd op Delpher op 08-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874115:mpeg21:a0007
“Nederlandsche staatscourant“. Landelijk, 14-03-1905, Geraadpleegd op Delpher op 08-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000173546:mpeg21:p005
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 14-04-1905. Geraadpleegd op Delpher op 08-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871678:mpeg21:a0034
“Advertentie”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam“. Amsterdam, 05-12-1941. Geraadpleegd op Delpher op 08-01-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318184:mpeg21:a0050
laatst bijgewerkt:
23 september 2019