Firma H. Aalsvel was een van de grote zuurinleggerijen in Amsterdam tot deze in 1951 werd overgenomen door Firma Joop de Jong. De zaak was na de oorlog gevestigd op de Sarphatistraat 211 en de erachter gelegen Valckenierstraat 80. Een aantal jaren eerder was de zaak op de Valckenierstraat 89-91 gevestigd. Voor de oorlog zat de zaak in de Transvaalbuurt, op de Tugelaweg 49, en heette zuurinleggerij “Transvaal”.
Hendrik Aalsvel (Amsterdam, 29 juni 1883 – Blechhammer, 31 maart 1944) woonde meer dan 19 jaar op Tugelaweg 46-3 en was op 8 februari 1911 gehuwd met Keetje Worms (Amsterdam, 19 juli 1888 – Auschwitz, 7 september 1942). Zij hadden twee kinderen; Rosa (Borgerhout, 5 januari 1913 – Auschwitz, 1 oktober 1942) en Emanuel (Amsterdam, 23 april 1914).
De eerste advertentie van de inleggerij dateert van eind maart 1931. De zaak was waarschijnlijk een nieuwe negotie voor Hendrik en Keetje. In 1924 werd er namelijk een marktkaart uitgereikt en stonden de Aalsvels op de Westerstraat met lingerie.
Al vanaf het allereerste begin van deze onderneming was het koosjere, zelfs koosjer voor Pesach en onder rabbinaal toezicht, belangrijk in de advertenties.
In de eerste maanden op dit adres woonde Hartog Aalsvel, de vader van Hendrik in. Hij overleed op 13 november 1931. Dochter Rosa trouwde op 17 mei 1939 met Louis Frits Goudsmit (Amsterdam, 28 juni 1912 – Auschwitz, 31 januari 1943) en na hun huwelijk ging Rosa met Louis op de Geleenstraat 2-3 wonen.
Hendrik en Keetje werden op 4 september 1942 vanuit Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd. Na de oorlog zette Emanuel de zaak in eerste instantie voort en vond daarvoor een nieuwe locatie aan de Valckeniersstraat. Na zes jaar verkocht hij in 1951 de zaak en maakte alijah (emigreerde naar Israël). De reden van de emigratie lag volgens de kleinkinderen dat de hele klandizie van opa vermoord was….hij moest iets anders gaan doen en deed dat dat maar liever in Israël. Hij voelde zich ook niet meer thuis in Amsterdam. Emanuel overleed op 14 maart 1993 in Haifa, Israël en had twee kinderen.
bron:
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 14-09-1951. Geraadpleegd op Delpher op 23-01-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874334:mpeg21:a0013
Stadsarchief Amsterdam, woningkaart Tugelaweg 46-3
SAA, archief van persoonskaarten 1939 – 1994, Hendrik Aalsvel
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-03-1931. Geraadpleegd op Delpher op 23-01-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858662:mpeg21:a0103
SAA, marktkaart
“Familiebericht”. “Het volk : dagblad voor de arbeiderspartij”. Amsterdam, 16-11-1931. Geraadpleegd op Delpher op 23-01-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011116546:mpeg21:a0130
“Familiebericht”. “Utrechts volksblad : sociaal-democratisch dagblad”. Amsterdam, 03-05-1939. Geraadpleegd op Delpher op 23-01-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010941382:mpeg21:a0122
deportatie Archief Arolsen https://collections.arolsen-archives.org/en/archive/12679994/?p=1&s=hendrik%20aalsvel&doc_id=12679994
Antisemitsme: Ensel, Remco en Evelien Gans, The Holocaust, Israel and the ‘Jew’, histories of Antisemitism in Postwar Dutch Society (Amsterdam 2017) 79.
informatie reden vertrek met dank aan An Huitzing, reden gegeven door kleinkinderen tijdens plaatsing Stolpersteine d.d. 18 april 2024
illustratie:
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 14-09-1951. Geraadpleegd op Delpher op 23-01-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874334:mpeg21:a0013
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-03-1931. Geraadpleegd op Delpher op 23-01-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858662:mpeg21:a0103.
foto Stolpersteine met dank aan An Huitzing
gepubliceerd:
23 januari 2018
laatst bijgewerkt:
18 april 2024