familie De Haan

Isaac Aron de Haan werd geboren in Amsterdam in 1823. Hij was van beroep koopman, diamantslijper en bakker. Toen Isaac 7 jaar oud was werd, in 1830, de matzefabriek opgericht. Het was een familiebedrijf, de vader van Isaac was Aron Levie de Haan Fiurde, geboren in Amsterdam op 9 december 1785. De moeder van Isaac, en de vrouw van Aron, was Vogeltje Meerhout.
Overigens – de fabriek was een normale bakkerij waar toastjes en crackers werden gebakken. Van december tot april bestond de productie grotendeels uit matzes en De Haan was een van de belangrijkste matzeleveranciers in Nederland.

Isaac (Izaak) Aron trouwde op 23 augustus 1848 met Mietje Aron (Marie) Spijer (Amsterdam, ca. 1819 – 1875). Het was inmiddels een gezin in goede doen en ze woonden op de Sint Anthoniesbreestraat 91.
Mietje en Isaac kregen twee zoons, Aron Isaak op 16 december 1859 en Meijer Izaak op 15 april 1852.

Aron werd matzebakker in de zaak van zijn vader. Deze “Paaschbroodbakkerij en handel in meel” bouwde hij uit en het werd een zeer succesvolle bakkerij. Aron kreeg daarmee een steeds prominentere plaats; hij werd voorzitter van het Nationaal Comité van Joodsche Bakkerijen in Nederland, hij was lid van de kerkenraad van de Hoofdsynagoge in Amsterdam, voorzitter voor aubades voor H.M. de Koningin, ridder in de orde van Oranje Nassau e.d.
Aron trouwde in 1884 met Elisabeth Speijer (1861 – 1930) en in 1931 met de weduwe Esther Veerman (1881-1942). Aron overleed op 21 februari 1936.

Meijer Izaak, de broer van Aron, was de bekende kunstschilder Meijer de Haan.

Aron en Elisabeth kregen twee zoons, op 9 november 1884 Isidor en, tijdens het schrijven van dit artikel, een nog onbekende zoon.

Isidor was lid van de Joodse Raad, huwde Sara Rudelsheim (Amsterdam, 5 juli 1887) en woonde op De Lairessestraat 62^hs. Isidor en Sara werden in Sobibor vermoord op 9 juli 1943.

Het eeuwfeest
In het Nieuw Israëlietisch Weekblad van 5 september 1930 verscheen een artikel naar aanleiding van het eeuwfeest van dit bedrijf:
“Het jaar 1930 schijnt het jaar der eeuwfeesten. Na de Belgische onafhankelijkheid en de firma de Vries van Buuren is het de firma A. I. de Haan & Co., die 8 September het 100-jarig bestaan der door haar gedreven, wereldbekende Matzebakkerij herdenkt.
Op 8 September 1830 kochten twee heeren de Klerk een complex gebouwen — het tegenwoordige perceel Valkenburgerstraat 188 — en vestigden er een Paaschbroodbakkerij. In 1876 werd de bakkerij het eigendom van hun aanverwanten Meijer Isaac de Haan, den verdienstelijken kunstschilder en Samuel Isaac de Haan.
Na hun overlijden kwam de bakkerij in het bezit van den tegenwoordigen firmant, den heer A. I. de Haan, die de zaak met zijn beide zoons I. en W. de Haan later omzette in de vennootschap A. I. de Haan & Co. In vroeger jaren heeft ook wijlen de heer L. M. Hes zijn volle kracht aan dit bedrijf gegeven. Na diens overlijden werd aan de oorspronkelijke handmatzesbakkerij een machinale matzes-afdeeling verbonden, die al spoedig, dank zij de grootsche vindingen op het gebied van machinerieën van den heer I. de Haan tot bloei kwam. Ook op het stuk der veiligheid van fabricatie deed de heer I. de Haan belangrijke vindingen, waardoor ongevallen zooveel mogelijk worden voorkomen. Tengevolge der belangrijke uitbreiding van productie en de voortreffelijke outilleering der geheele inrichting, in al hare geledingen, kon deze thans honderdjarige den economischen strijd om het bestaan, in tegenstelling met vele andere inrichtingen, glansrijk het hoofd bieden en heeft zij door haar uitnemend fabrikaat een wereldreputatie verworven. Het lag in de bedoeling der heeren de Haan, a.s. Maandag den stichtingsdag der Matzefabriek feestelijk in den kring van belangstellenden te herdenken. Een droeve familieomstandigheid, ernstige ziekte der echtgenoote van den oudsten firmant, heeft dit helaas onmogelijk gemaakt. De gereedliggende uitnoodigingen moesten worden vernietigd. Laat ons hopen, dat aan Mevr. de Haan een spoedig en algeheel herstel beschoren zij en dat het der firma A. I. de Haan & Co. gegeven moge zijn haar bedrijf onder de gelukkigste omstandigheden tot steeds grooter bloei te brengen.”

In de oorlog
In 1943 stopte de fabriek met het bakken van matzes omdat er geen klanten meer waren.
De matzefabriek werd nog gebruikt als onderduikplaats. Tientallen mensen hebben op de zolder onderdak gevonden.