(Amsterdam, 15 augustus 1889 – Amsterdam, 15 mei 1940). Emanuel Boekman was de zoon van Maurits Boekman, een handelaar in tweedehands boeken, en Heintje Peereboom en hij werkte zich op tot wethouder van Amsterdam.
Al op achttienjarige leeftijd werd Emanuel, die zeer geïnteresseerd was in de politiek, voorzitter van een vakbond, de Typografen Jongeren Vereniging. In deze periode werkte hij bij uitgeverij Binger en door studeren in zijn vrije tijd kon hij zich opwerken en werd in 1911 Chef de Bureau bij de Havenarbeidsinspectie. Hij deed daar voorbereidend werk voor de Stuwadoorswet van 1916.
In 1916 werd hij de chef van de afdeling Wiskunde en Statistiek bij de Rijksverzekeringsbank. Statistiek vond hij essentieel om tot een regulering te komen van het sociale en economische leven van een socialistische staat. Hij werd lid van de Sociaal Democratische Arbeiderspartij, de voorganger van de PvdA, en voor deze partij werd hij in 1931 Wethouder van Onderwijs en Kunstzaken. In deze periode zette hij zich onvermoeibaar in voor het toneel, de muziek, de beeldende kunst en het museum. Dat was in die tijd uitzonderlijk want een echt kunstbeleid vanuit de regering kwam pas na 1945 op gang. In 1939 promoveerde Emanuel op zijn dissertatie “Overheid en Kunst in Nederland” en was toen Doctor in de Letteren.
Boekman zette zich in de jaren dertig actief in voor het Joodse vluchtelingenbeleid, als deed hij dit op de achtergrond. Hij hield niet van de orthodoxie en niet van de “ghettomentaliteit” maar hield de Joodse gebruiken zijn leven lang in ere. Hij werd op het einde van zijn leven zionist en publiceerde in 1936 zijn werk “Demografie van de Joden in Nederland”.
Hij voelde wel aan welke ernst er achter de Jodenvervolging in Duitsland zat, maar geloofde niet direct in een confrontatie in Nederland. Toen de Duitsers in mei 1940 Nederland binnenvielen vluchtte hij in eerste instantie niet, zoals wel zijn dochter Henny en haar man Jacques Engers, deden. Hij vond dat een vooraanstaand Joods bestuurder op zijn post moest blijven. Toen Nederland capituleerde probeerde hij met zijn vrouw, Jansje Nerden, via IJmuiden weg te komen, wat mislukte. Emanuel, zijn vrouw, en hun vrienden Bob van Gelderen en zijn vrouw, hebben daarna de vervolging niet afgewacht en pleegden op 15 mei 1940 zelfmoord.
In 1963 werd in Amsterdam de naar Emanuel vernoemde Boekmanstichting opgericht, het wetenschappelijk instituut voor onderzoek naar vraagstukken van kunstbeleid en op de Korte Lepelstraat staat de Dr. E. Boekmanschool.
bron:
www.iisg.nl,
wikipedia
gepubliceerd:
25 april 2016
laatst bijgewerkt:
27 augustus 2023