Hij was de eerste Joodse voetballer van Ajax en werd de lieveling van het publiek, Eddy Hamel (New York, 21 oktober 1902 – Auschwitz, 30 april 1943). Wie was hij?
Edward Hamel werd op 21 oktober 1902 geboren als oudste zoon van Moses Hamel (Weesp, – Sobibor, ) en Eva (Eefje) Beek (Amsterdam, – Sobibor, ) en had de Amerikaanse nationaliteit. Edward had drie jongere zussen; Hendrika (Amsterdam, 6 september 1903- Sobibor, 16 juli 1943), Estella (Amsterdam, 29 december 1904 – Sobibor, 23 juli 1943) en Celina (Amsterdam, 10 januari 1906 – Sobibor, 9 juli 1943).
Eddy trouwde op 29 augustus 1929 met Johanna Wijnberg (Amsterdam, 25 november 1905) en ze woonden voor de oorlog op de Amstelkade 69-3 en verhuisden op 17 april 1940 naar de Rijnstraat 145-2. Eddie en Johanna kregen op 19 april 1938 een tweeling, Robert en Paul.
Eddy kwam als baby naar Amsterdam en begon zijn voetbalcarrière bij AFC; hij stapte over naar Ajax en speelde tussen 1922 en 1930 125 wedstrijden in de eerste competitie. Hij was een behendig speler (rechtsbuiten) en geliefd bij de supporters en deze supporters gaven hem de bijnaam ‘belhamel’. In 1930 werd hij niet meer geselecteerd, wellicht te oud, en hij stopte als beroepsvoetballer. Hij bleef wel veteraan. In 1937 werd Eddy trainer bij H. E. D. W., een jaar eerder was hij dat al bij ‘De Kennemers’ en bij ‘Volendam’.
In 1941 werden alle Joodse leden van Ajax geroyeerd en ook Eddy werd ontslagen. Op 30 oktober 1942 moest hij zich melden in Westerbork. Daar kwamen Eddy en zijn gezin in de Engelse Barak, barak 43, terecht.
Dit was de barak waar Britse en Amerikaanse staatsburgers zaten die voor een eventuele uitwisseling in aanmerking kwamen. Eddy, Johanna en hun tweeling werden op 29 januari 1943 naar Auschwitz gedeporteerd. Johanna en de tweeling werden bij aankomst op 1 februari 1943 vermoord, Eddy werd nog geselecteerd om te werken. Hij kreeg een abces en werd naar het ziekenhuis in Auschwitz gestuurd, waarna er niets meer van hem vernomen is. De datum waarop Eddy vermoord is, is op 30 april 1943 gesteld.
Op 19 november 2021 werden voor het huis op de Rijnstraat vier Stolpersteinen voor dit gezin geplaatst.
bron:
Stadsarchief Amsterdam (SAA), archiefkaart Edward Hamel,
SAA, gezinskaart Edward Hamel
www.joodsmonument.nl, lemma Edward Hamel
www.wikipedia.nl, lemma Eddy Hamel (geraadpleegd 27 februari 2017)
“Oud-Ajaxied traint H.E.D.W.”. “De tribune : soc. dem. weekblad“. Amsterdam, 15-04-1937. Geraadpleegd op Delpher op 27-02-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010481764:mpeg21:a0051
Kaart Joodse Raad Edward Hamel via Arolsen Archives, 130301918.
illustratie:
Eddy Hamel, 23 januari 1927. Unknown photographer, Public domain, via Wikimedia Commons
gepubliceerd:
25 februari 2017
laatst bijgewerkt:
21 oktober 2023