De Hoogduitse gemeente kocht op 29 augustus 1680 twee huisjes aan in de huidige Nieuwe Amstelstraat, naast de Grote Synagoge. Deze lagen vóór de houten vleeshal. In 1700 werd besloten tot de bouw van de synagoge, waarschijnlijk was het niet meer dan het samentrekken van de twee huisjes. Deze huisjes werden in 1700 gewijd en de synagoge werd de Dritt Sjoel (derde synagoge) genoemd.
In 1777 werden de huisjes afgebroken en vervangen door een nieuw gebouw, dat op 3 april 1778 werd ingewijd. Dit gebouw is de huidige Dritt Sjoel.
Op de benedenverdieping en op de galerijen werden de diensten gehouden. Net zoals in de Obbene Sjoel waren de galerijen alleen voor de mannen bedoeld.
in de achttiende eeuw waren er 164 zitplaatsen in de sjoel en daarnaast een bank voor de parnassijns (bestuurders) met twee plaatsen en op de bima twee banken voor de chazzan (voorzanger) en de sjammas (koster). In de Aron Hakodesj (Heilige Arke) bevonden zich in die tijd twee Thorarollen.
Op de verdieping boven de sjoel zaten vanaf 1778 de leerlokalen van Beth Hamisdrasj Ets Haim, dit leerhuis verhuisde in 1883 naar de Rapenburgerstraat, waarna in 1884 deze ruimtes verbouwd werden en het genootschap Resjiet Chochma er zijn intrek nam.
In de negentiende eeuw werden er een aantal veranderingen aangebracht, waaronder ramen met een grotere roedenverdeling. Twee benedenvensters aan de voorzijde zijn in 1854-1855 vervangen door een groot middenvenster.
de oorlog
Het volledige interieur ging in de oorlog verloren. Zelfs de Arke werd gesloopt, alleen sporen ervan bleven achter op de oostelijke wand. In 1954 werd het gebouw door de gemeente Amsterdam overgenomen. In 1966 werd dit gebouw gerestaureerd.
De laatste keer dat de Dritt Sjoel als synagoge gebruikt is is tussen 1981 en 1985. De Russensjoel op de Nieuwe Kerkstraat werd toen gerestaureerd en de diensten werden hier gehouden.
Nu wordt de Dritt Sjoel gebruikt door het Joods Museum.
bron:
wikipedia, jhm
Agt, J. F. van, Synagogen in Amsterdam (Den Haag 1974) 54-57.
foto:
© joodsamsterdam.nl
gepubliceerd:
27 april 2016
laatst bijgewerkt:
8 mei 2022