De Diamantstraat is een van de straten in de Diamantbuurt. Straten in deze buurt kregen in de jaren twintig een naam van een edelsteen. Daarvoor behoorde deze straat tot de gemeente Nieuwer Amstel en heette de Eerste Ruiterdwarsstraat.
Diamantstraat 21-3 – Joseph de Haan
Jopie de Haan werd geboren in Amsterdam op 14 september 1917. Zijn beroep was kantoorbediende. In 1933 werd hij bij Ajax aangenomen als aspirant lid en 1936 als werkend lid. Hij speelde niet in het eerste maar Ajax 3, als linksbuiten. Op 18 juli 1942 werd hij geregistreerd in Westerbork en op 24 juli naar Auschwitz gedeporteerd en vergast. Zijn moeder was Rosette Busnach (Amsterdam, – Sobibor, ), zijn vader diamantslijper Elias de Haan (Rotterdam, – Auschwitz, ). Ook de broers en zussen van Joseph, Francina (Amsterdam, – Sobibor, ), Maria Judith (Amsterdam, – Sobibor, ) en broer Michel (Amsterdam, – Sobibor, ) werden vermoord.
Diamantstraat 29 – weduwe Beletje van der Hoeden – Goubitz
Op 6 augustus 1929 overleed in Medemblik Simon van Hoeden (Amsterdam, ), zoon van Beletje Goubitz (Amsterdam, – Amsterdam, ). Beletje woonde toen op dit adres en was weduwe van Isaac van der Hoeden (Nijkerk, ). Isaac en Beletje hadden acht kinderen, alleen zoon Wolf (Amsterdam, – Kampen, ) overleefde de oorlog.
Diamantstraat 31-2 – gezin Keizer
Tot 30 december 1940 woonde hier het gezin van Abraham Keizer (Amsterdam, – Dachau, ) en zijn echtgenote Estella Catharina Rodrigues (Amsterdam, – Auschwitz, ). Zij hadden drie kinderen; Robert (Amsterdam, – Auschwitz, ), Marianne (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Alfred (Amsterdam, – Auschwitz, ). Abraham was marktkoopman.
Abraham Keizer werkte voor de Joodsche Raad bij de afdeling Expositur en had daarom een Sperre. Daarnaast zat bij het verzet in de Hollandsche Schouwburg. Deze groep zorgde er voor dat de bewaking zo nu en dan dronken werd gevoerd. Dan konden er mensen uit de Hollandsche Schouwburg via de achteruitgang ontsnappen.
Zo herkende Abraham Keizer zijn voormalige buurjongen Wolf (Wim) Tokkie, die in de Schouwburg terecht kwam en op de Diamantstraat 31-3 woonde. In maart 1943 ontsnapte Wim op die manier. Dit gebeurde ’s avonds en vervolgens moest hij naar een huis aan de Plantage Parklaan. De volgende dag moest hij naar een andere locatie maar er werd hem gevraagd om een liter jenever te leveren aan het verzet in de Hollandsche Schouwburg. Wim Tokkie overleefde de oorlog, Abraham Keizer niet. Abraham werd geregistreerd in Westerbork op 29 september 1943 en gedeporteerd op 5 april 1944 naar Theresienstadt. Van Theresienstadt werden Abraham en Estella hij gedeporteerd naar Auschwitz. Estella kwam daar om, Abraham kwam nog in Dachau terecht.
Het gezin Keizer werd op 31 december 1940 ingeschreven op de Biesboschstraat 14-1.
Diamantstraat 31-3 – gezin Tokkie
Hier woonden in het begin van de bezetting kleermaker/perser Philip Tokkie (Amsterdam, – Midden-Europa, ) en zijn vrouw Hanna Voorzanger (Amsterdam, – Auschwitz, ). Hanna had uit een eerder huwelijk twee dochters; machinestikster en naaister Hanna Voorzanger (Les Lilas, – Auschwitz, Sara Voorzanger (Amsterdam, – Auschwitz, ) die bij De Bijenkorf werkte. Met Philip kreeg Hanna twee zoons, kantoorbediende David (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Wolf (Wim, 1922 – 2001), die de oorlog overleefde.
Diamantstraat 37-1 – Henri Dribbel
Henri (Hartog) Dribbel (Amsterdam, – Auschwitz, ) woonde op dit adres in augustus 1930, toen hij een advertentie plaatste voor het overlijden van zijn vader, David Dribbel. Henri was gehuwd met Henriette Blitz (Amsterdam, – Auschwitz, ) en zij woonden hier nog in het begin van de bezetting. Het paar had twee kinderen; Sara (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Hanna (Amsterdam, – Auschwitz, ).
Diamantstraat 39hs – gezin Wijnschenk
Arie (Aron) Wijnschenk (Amsterdam, – Sobibor, ) verloofde zich op 26 december 1941 met Judy Buytekant (Amsterdam, – Auschwitz, ). Arie was een zoon van Sara Visjager (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Salomon Wijnschenk (Amsterdam, – Auschwitz, ). Salomon en Sara hadden tien kinderen, alleen dochter Sophia (Amsterdam, – Amsterdam, ) overleefde de oorlog.
Diamantstraat 39 – Coen Kloots en Gretha Veffer
Op 4 juni 1936 trouwden Coen (Coenraad) Kloots (Amsterdam, 19 april 1905 – Amstelveen, 4 februari 1981) en Gretha (Margaretha) Veffer (Amsterdam, 20 mei 1906 – Amstelveen, 20 december 1983).
Diamantstraat 41-1 – Elly van Praag
Elly van Praag (Amsterdam, – Sobibor, ) werd op dit adres geboren als dochter van diamantbewerker Lion van Praag (Amsterdam, – Sobibor, ) en Elisabeth Roodveldt (Amsterdam, – Sobibor, ). Lion en Elisabeth kregen nog een zoon, Gerrit, die de oorlog overleefde.
Diamantstraat 50-1 – Simon de Haas
In het begin van de bezetting woonde hier Simon de Haas (Amsterdam, 6 januari 1887 – Sobibor, 11 juni 1943) en zijn vrouw Sara Zak (Amsterdam, 6 maart 1888 – Sobibor, 11 juni 1943). Zij hadden een zoon Heyman (Amsterdam, 26 december 1922 – Auschwitz, 24 augustus 1942). Lees verder over de familie De Haas.
Diamantstraat 51 – Isaac Richter
Isaac Richter (Amsterdam, – Auschwitz, ) trouwde op 29 maart 1942 met Mirjam Hammel (Amsterdam, – Auschwitz, ). Het was zijn tweede huwelijk, hij was eerder gehuwd met Alida Appel (Amsterdam, 7 maart 1892 – Amsterdam, 25 januari 1958) en kreeg met haar drie kinderen; Rudolf Jacobus (Middelburg, – Mauthausen,
Diamantstraat 55hs – Hartog Englander
Op 8 september 1937 overleed hier Hartog Englander, 85 jaar oud.
Diamantstraat 55 – Mimi Israël
Mimi (Mina Betsy) Israël (Arnhem, – Auschwitz, ) voerde in 1939 het secretariaat van Hatsaïr, een zionistische socialistische jeugdbeweging. Mimi trouwde met Erich Max Pinto (Nordenham, – Auschwitz, ) en woonde in het begin van de oorlog op de Rijnstraat 10-1.
Diamantstraat 60 – Gemeente Badhuis
Het gemeentelijk badhuis in de Diamantstraat werd in oktober 1926 geopend. In die tijd hadden de huizen nog gen douche of bad en een badhuis was daardoor essentieel.
bron:
Joseph de Haan, met dank aan Paul Beek (email 6 september 2024).
Mini Israël, Tikvath-Israel = De hoop van Israël. Geraadpleegd op Delpher op 07-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005619018:00001.
Buytekant/Wijnschenk, Het Joodsche weekblad. 26 december 1941. Geraadpleegd op Delpher op 07-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:020994038:00001.
Gabriel Israel, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 379.
Richter/Hammel, Het Joodsche weekblad. 20 maart 1942. Geraadpleegd op Delpher op 07-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:020994050:00001.
Beletje van der Hoeden Goubitz, Familiebericht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 09-08-1929, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 07-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874376:mpeg21:p007.
Dribbel, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 15-08-1930, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 07-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858630:mpeg21:p007.
Kloots/Veffer, “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 22-05-1936, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 07-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000582065:mpeg21:p00004.
Lion van Praag, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 650.
Elly van Praag, “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 27-08-1936, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 07-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000582079:mpeg21:p00004.
Hartog Englander, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 10-09-1937, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 07-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872974:mpeg21:p006.
Aanvulling gezin Tokkie en gezin Keizer met dank aan Phil Tokkie (emails 1 oktober 2024).
Abraham Keizer, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 415.
Abraham Keizer, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130317735 (Abraham KEIZER).
illustratie:
Badhuis, Stadsarchief Amsterdam, beeldbank, Diamantstraat 60, de opening van het Gemeente Badhuis. Bij de hoek van het Smaragdplein. Architect A.J. Westerman. oktober 1926. Internationaal Persfoto Bureau N.V., Collectie Stadsarchief Amsterdam: foto’s, auteursrechtvrij.
Dribbel, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 15-08-1930, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 07-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858630:mpeg21:p007.
Buytekant/Wijnschenk, Het Joodsche weekblad. 26 december 1941. Geraadpleegd op Delpher op 07-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:020994038:00001.
Elly van Praag, “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 27-08-1936, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 07-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000582079:mpeg21:p00004.
Richter/Hammel, Het Joodsche weekblad. 20 maart 1942. Geraadpleegd op Delpher op 07-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:020994050:00001.
Kloots/Veffer, “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 22-05-1936, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 07-09-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000582065:mpeg21:p00004.
gepubliceerd:
7 september 2024
laatst bijgewerkt:
1 oktober 2024