Een van de bekendste gebouwen in de Cliostraat, een zijstraat van de Beethovenstaat, is de 1e Openluchtschool voor het Gezonde Kind. Dit modern ogende gebouw staat er al sinds 1930 en werd ontworpen door architect J. Duiker. In de nu 90 jaar dat het gebouw bestaat zijn er, vaak ook weer door gerenommeerde architecten, verbouwingen uitgevoerd. Voor de oorlog was de Cliostraat een zeer Joodse straat, zie ook www.joodsmonument.nl.
Cliostraat 2 – Juda Poppelsdorf
Het gezin Poppelsdorf – Druijff woonde op dit adres en hadden op de Beethovenstraat 82 een zaak in fijne vleeswaren.
Cliostraat 4 – arts A. L. J. Berkemeijer
Arts A. L. J. Berkemeijer was op dit adres gevestigd na 1936 en adverteerde regelmatig in de Joodse pers.
Cliostraat 6-2 – Huize Clio
In 1941 adverteerde men vanaf dit adres als ‘Huize Clio’ en bood men diners aan. In juli 1942 wordt er geadverteerd als ‘rusthuis Clio’ of als ‘pension Clio’
Hier woonden Otto Selz (München, – Auschwitz, ), Aron Blum (Hochhausen, – Westerbork, ), Malionie Schaps – Philipp (Straatsburg, – Auschwitz, ) en Helena de Levie (Groningen, – Sobibor, ).
Cliostraat 6 – mevrouw Salomon
In 1941 adverteerde mevrouw Salomon voor een huishoudelijke hulp.
Cliostraat 10 – Centraal kantoor voor vaste goederen
Aan de advertentie van november 1940 te beoordelen bemiddelde dit kantoor voor woningen. Men plaatste, in het Duits, een advertentie in de Deutsche Zeitung in den Niederlande. In november 1941 plaatste men een advertentie in Het Joodsche Weekblad, uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam.
Cliostraat 14 – gezin Wechsler – Schlosz
Op 7 januari 1939 werd hier Elchanan Eli geboren, een zoon van de heer en mevrouw Wechsler – Schlosz. Elchanan overleed op 22 april 1983. Hij was de zoon van Semmy Wechsler (Alzenau, 13 december 1907 – Monsey, Rockland County, New York, 20 november 1969) en Betty Schloss (Luzern, 31 december 1914 – Clifton, NJ, 19 mei 2001). Elchanan kreeg nog een broer, Marcel Menachem. Het gezin overleefde de oorlog en zat, volgens de archiefkaart van Semmy, in New York.
Else Wechsler (Alzenau, 2 oktober 1913 – Auschwitz, 26 oktober 1942), een zus van Semmy, verloofde zich op 1 juli 1939 met Joseph Kleve (Altona, – Auschwitz, ). Zij kregen een zoon Nathan (Amsterdam, – Auschwitz, ) en woonden in het begin van de bezetting op de Amsteldijk 7hs.
Cliostraat 16-18 – Willem de Vries
Binnenhuisarchitect Willem Johannes de Vries (Gouda, 26 september 1896) had op dit adres zijn toonkamers en hij adverteerde in het Centraal blad voor Israëlieten in Nederland.
Cliostraat 19 – Dr. W. Frackers
Dr. W. Frackers adverteerde in 1942 in De Zwarte Soldaat, blad voor de WA en gaf aan banleider te zijn.
Cliostraat 20 – Jaretzki
In september 1941 bood het Jaretzski één of twee gemeubileerde zit-slaapkamers aan vanaf dit adres. Dit waren Selma Jaretzki – Lewy (Inowrazlaw, – Auschwitz, ) en haar zoon koopman Gerhard Ludwig Jaretzki (Posen, – Auschwitz, ). De kamers werden verhuurd aan Anna Josephine Norden – Asscher (Amsterdam, – Amsterdam, ) en koopman Hans Frank (Quedlinburg, – Sobibor, ).
Cliostraat 26 – gezin Van Buren
Het gezin Van Buren bood in 1933 een zit-slaapkamer aan.
Cliostraat 29-1 – huidarts Eduard Wiener
De Joodse arts Eduard Wiener (Amsterdam, – Amsterdam, ), zijn vrouw Henriëtte van Gigch (Amsterdam, – Amsterdam, ) en hun zoon Eduard (Bussum, – Amsterdam, ) pleegden op dit adres op 15 mei 1940 zelfmoord, volgens joodsmonument.nl. Volgens Atlas van een bezette Stad, Amsterdam 1940 – 1945 was het op 11 mei 1940. De oudste zoon Lodewijk Willem (Amsterdam, 2 juni 1913) deed dit niet en overleefde de oorlog.
Cliostraat 40 – 1e Openluchtschool voor het Gezonde Kind.
Sinds 1930 is deze school op dit adres gevestigd.
Cliostraat 43 – Stella Heermann
Stella Heermann verloofde zich in november 1941 met Willi Baumgarten, en zij woonde op dit adres. Dit waren verkoper in damesconfectie Paul Kurt Baumgarten (Berlijn, 8 februari 1909) en Helene Pauline Heermann (Stuttgart, 29 november 1911). Het huwelijk vond na de bezetting plaats, op 13 mei 1948. Helene was eerder gehuwd, op 22 juni 1938 met marktkoopman Arnold Groenteman (Amsterdam, 29 april 1914 – Mauthausen, 10 oktober 1941), een huwelijk dat op 30 oktober 1940 door een scheiding eindigde. In 1952 verhuisde het echtpaar Baumgarten – Heermann naar San Francisco en zij kregen een dochter Barbara Paulina.
Cliostraat 43hs – gezin Löwy
In het begin van de bezetting woonde hier Salomon Adolf Löwy (Berlijn, – Amsterdam, ) en zijn echtgenote Herta Bobrecker (Berlijn, – Sobibor, ). Salomon was medewerker van de Joodsche Raad en had vanuit die functie een Sperre. Ook Herta had een aanstelling bij de Joodsche Raad en was medewerker voor de voedselvoorziening voor ‘de vertrekkenden’. Het zou mogelijk zijn dat Herta bij Delicia werkte, op de Beethovenstraat 55. Daar werd eten verzorgd voor de Joden die in de Hollandsche Schouwburg verbleven.
bron:
“Advertentie Van Buren”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1933/12/08 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 26-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000581041:mpeg21:p00004.
“Advertentie De Vries”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1936/12/17 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 26-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000582095:mpeg21:p00007.
“Advertentie Berkemeijer”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1938/05/12 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000580063:mpeg21:p00004.
“Familiebericht Wechsler – Schlosz”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1939/01/13 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874658:mpeg21:p007.
“Familiebericht Else Wechsler”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1939/06/23 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874577:mpeg21:p006.
“Advertentie Centraal Kantoor”. “Deutsche Zeitung in den Niederlanden”. Amsterdam, 1940/11/18 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011119851:mpeg21:p008.
“Advertentie Huize Clio”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 1941/08/29 00:00:00, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318170:mpeg21:p012.
“Advertentie Jaretzki”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 1941/09/19 00:00:00, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318173:mpeg21:p012.
“Advertentie Centraal Kantoor”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 1941/11/21 00:00:00, p. 15. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318182:mpeg21:p015.
“Familiebericht Heermann”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 1941/11/28 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318183:mpeg21:p007.
“Advertentie Salomon”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 1942/01/16 00:00:00, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318301:mpeg21:p011.
“Advertentie rusthuis Clio”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 1942/07/31 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318329:mpeg21:p007.
“Advertentie”. “De zwarte soldaat : blad voor de WA”. Bussum, 1943/05/06 00:00:00, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010310590:mpeg21:p012.
Eduard Wiener: Bianca Stiger, Atlas van een bezette stad, Amsterdam 1940 – 1945 (Amsterdam 2019) 405.
www.joodsmonument.nl, lemmata Cliostraat 20 (geraadpleegd 26 augustus 2020).
www.joodsmonument.nl, lemmata Wiener (geraadpleegd 26 augustus 2020).
www.joodsmonument.nl, lemmata Cliostraat 6 (geraadpleegd 26 augustus 2020).
Stadsarchief Amsterdam, Willem de Vries Cliostraat 16, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 60.
Stadsarchief Amsterdam, Willem Johannes de Vries, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 889.
Pension Clio, Het Joodsche weekblad. 25 juli 1941. Geraadpleegd op Delpher op 06-01-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:020994016:00001.
Paul Kurt Willy Baumgarten, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 39.
Helena Pauline Heermann, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 322.
Salomon Adolf Löwy, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 522.
Herta Bobreker (Bobrokor) Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 79.
Lodewijk Willem Wiener, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 924.
Betty Schloss, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 720.
Semmy Wechsler, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 905.
Else Wechsler, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 905.
illustratie:
“Advertentie De Vries”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1936/12/17 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 26-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000582095:mpeg21:p00007.
“Advertentie Centraal Kantoor”. “Deutsche Zeitung in den Niederlanden”. Amsterdam, 1940/11/18 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011119851:mpeg21:p008.
“Advertentie rusthuis Clio”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 1942/07/31 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318329:mpeg21:p007.
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Cliostraat 40, Openluchtschool voor het gezonde kind. juni 1930. OSIM00004002968.
Stella Heermann, Het Joodsche weekblad. 28 november 1941. Geraadpleegd op Delpher op 06-01-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA16:020994034:00001.
gepubliceerd:
29 juli 2020
laatst bijgewerkt:
6 januari 2025