Carolina Eitje komt regelmatig terug in de bronnen en zette zich in voor tal van goede doelen. Wie was zij?
Carolina Eitje was lerares geschiedenis en werkte op de Joodse Hogere Burgerschool, het latere Maimonides. Ze werd geboren te Amsterdam op 29 maart 1883 als dochter van Baruch Elias Eitje (Amsterdam, 19 mei 1841 – Amsterdam, ), commissionair in effecten, en Regina Polack (Amsterdam, 3 april 1846 – Amsterdam, ) en woonde in haar jeugd op de Nieuwe Keizersgracht 59. Carolina had de volgende broers en zussen: Mathilda (Amsterdam, 8 september 1874 – Bergen-Belsen, 13 februari 1945), Rachel (Amsterdam, 9 juni 1876 – 1968), Judith (Amsterdam, 10 maart 1878), Zadok (8 december 1879 – Sobibor, 9 juli 1943), Tamar Henriëtte (Amsterdam, 27 juli 1881), Abraham Mozes (9 januari 1886 – Amsterdam, 28 april 1908), Raphael Henri (18 april 1889 – Bergen-Belsen, 15 december 1944) en David (14 februari 1892 – Amsterdam, 11 december 1969).
Tijdens haar jeugd werd Carolina bewust naar niet-Joodse scholen gestuurd. De maatschappelijke positie van het gezin, onderdeel van de bourgeoisie, was van belang en zaken als een Joodse tongval moesten worden voorkomen. Thuis kregen de kinderen Eitje Joodse les, maar er moest Algemeen Nederlands worden gesproken. Carolina vertelde later dat alleen tijdens Poerim er Jiddisje liedjes werden gezongen. Carolina bezocht de Tesselschadeschool aan de Plantage Muidergracht en later de driejarige meisjes H. B. S. aan de Keizersgracht. Ze volgde een opleiding tot apothekersbediende en had een leertijd bij apotheker Van der Plaats in de Weesperstraat. Rond die tijd, 1906, was ze verloofd met Lehman Slijper (vermoedelijk Lehman Slijper, Amsterdam, – Amsterdam, ), een jongen uit een gegoede familie. Door de veelvuldige ruzies werd de verloving beëindigd.
Rond haar dertigste ging Carolina geschiedenis studeren. Ze werd lerares geschiedenis aan de Joodse Hogere Burger School te Amsterdam, tegenwoordig Maimonides Lyceum, en schreef verschillende boeken, waaronder boeken over Joodse emancipatie. Tijdens de oorlog dook ze onder en overleefde de oorlog. Carolina keerde terug naar Amsterdam en ging op het Westeinde 22hs wonen, op 23 januari 1953 verhuisde ze naar de Spinozastraat 23. Ze werd na de oorlog docente bij de Gicol, de Gemeentelijke Inhaal Cursus voor Ondergedoken Leerlingen en ze was lid van het Genootschap voor Joodse Wetenschap. Ze publiceerde van 1920 tot 1940, toen het blad gedwongen werd opgeheven, in het Joodse vrouwenblad “Ha-Ischa”. Voor dit blad was ze tevens lid van de redactie.
Carolina overleed te Amsterdam op 15 februari 1968. Sinds 1971 bestaat de Carolina Eitje-Prijs voor studies over de geschiedenis van Joden in Nederland, ingesteld door Irgoen Olei Holland.
Verder:
een broer van Carolina, Raphael Henri, was een belangrijk medewerker van David Cohen in de Joodsche Raad. Zus Mathilde was regentes van het Nederlands Israëlitisch Meisjesweeshuis.
bron:
stadsarchief Amsterdam (SAA) persoonskaart Carolina Eitje
SAA, gezinskaart Baruch Elias Eitje
SAA, archief van Carolina Eitje
www.wikipedia.nl
www.jodeninnederland.nl, lemma Eitje, Carolina (Clien) 1883 – 1968
www.jodeninnederland.nl, lemma Eitje, Raphael Henri 1889 – 1944
www.jodeninnederland.nl, lemma Levie-Eitje, Mathilde, 1874 – 1945
Illustratie:
boek Carolina Eitje
gepubliceerd:
25 februari 2017
laatst bijgewerkt:
5 september 2023