De Camperstraat is een straat in de Oosterparkbuurt en loopt grotendeels langs het OLVG. Naast dit ziekenhuis stond, op Camperstraat 17, de Kweekschool voor Vroedvrouwen tussen 1897 en de tachtiger jaren van de vorige eeuw in een opvallend gebouw.
Het gebouw bestaat nog en werd in 1988 verbouwd tot woningen. Voor de Tweede Wereldoorlog was de meerderheid van de bewoners van de Camperstraat Joods. De straat werd vernoemd naar Petrus Camper of Petrus van Campen (Leiden, 11 mei 1722 – Den Haag, 7 april 1789), een Nederlands arts, anatoom, fysioloog, verloskundige, zoöloog, antropoloog en paleontoloog in het tijdperk van de Verlichting.
Camperstraat 1 – Slagerij Looper
N. Looper had hier zijn slagerij vanaf mei 1927.
Camperstraat 1a-1 – gezin Jacobs – van der Bokke
Het oorlogsverhaal over Philip Jacobs is een verhaal over wanhoop én de maatregelen van de bezetter komen er duidelijk in naar voren. (volgt)
Camperstraat 5 – Duifje Izaäks-Wessel
Op dit adres was in 1931 een van de twee filialen van de zaak van D. Izaäks-Wessel gevestigd. Duifje Wessel (Amsterdam, 27 augustus 1868 – Sobibor, 30 april 1943) trouwde op 15 oktober 1890 met Hijman Izaaks (Rotterdam, 31 oktober 1863). Ze kregen drie kinderen; Clara (Amsterdam, 13 september 1891 – Sobibor, 23 juli 1943), Barend (Amsterdam, 9 maart 1893 – Amsterdam, 7 juni 1973) en Salomon (Amsterdam, 20 mei 1895 – Auschwitz, 30 september 1942). Echtgenoot Hijman overleed op 3 april 1906). Ten tijde van de oorlog woonde de inmiddels bejaarde Duijfje in op de Holendrechtstraat 14-1. Duifje werd in Sobibor vermoord op 30 april 1943.
Camperstraat 16 – R. M. Vunderink
R. M. Vunderink verkocht boter, kaas en eieren vanaf dit adres in 1939 en adverteerde in het Nieuw Israëlietisch Weekblad voor zijn Joodse clientèle.
Camperstraat 17 – Zuigelingenzorg
Gedurende de Tweede Wereldoorlog werd de Kweekschool voor Vroedvrouwen gebruikt als de afdeling Zuigelingenzorg van de Joodsche Raad.
Camperstraat 34 – slagerij Lijmer
Slagerij L. Lijmer adverteerde in 1961 in het Nieuw Israëlietisch Weekblad en wenste haar klanten een goed (Joods) nieuwjaar toe.
Camperstraat 36 – D. Klein jr.
D. Klein was een gelegenheidsdichter en woonde op dit adres vanaf 1905 en nog in 1909. Hij was te boeken voor cantates, liederen, operettes, toasten en alle feestelijke gelegenheden. Van 1903 tot 1905 woonde hij op Lepelkruisstraat 7. Camperstraat 36 werd in november 1945 gesloopt. In juli 1909 overleed D. Klein. Vanaf ditzelfde adres verkocht men in 1933 dameshoeden in Maison Elise.
Camperstraat 38-3 – Charles Salomon Viskoop
Zoon van Sem Viskoop (Amsterdam, – Auschwitz, Direct na de bevalling bracht de moeder van Charles hem naar de hier wonende Adriana Liscaljet – Bijmoer. Roza Busnach verraadde het kind waarna er een inval van de Colonne Henneicke volgde op 6 december 1943. De baby werd nog niet meegenomen, Adriana moest hem naar Bureau Joodsche Zaken brengen. Het kindje werd van de Paulus Potterstraat naar de gevangenis op de Weteringschans gebracht waar gevangene Janny Moffie-Bolle enkele dagen voor hem moest zorgen. Charles ging op 24 december 1943 op transport naar Westerbork en werd op 28 januari 1944 in de buurt van Auschwitz vermoord.
Camperstraat 40 – vleeshouwer Cohen
J. Cohen had op dit nummer in 1936 een “model vleeschhouwerij” waar hij rund- kalfs en lamsvlees verkocht.
Camperstraat 44 – Slagerij Bartels
In 1935 was dit de slagerij van A. S. Bartels. Alexander Bartels (Amsterdam, – Auschwitz, ) woonde met zijn gezin boven de zaak, op 44-1. Hij was op 26 november 1930 gehuwd met Henriëtte Appelboom (Amsterdam, – Auschwitz, ). Tot 10 juli 1930 was hij gehuwd met Margaretha van der Glas (Amsterdam, 1 januari 1892). Margaretha en Alexander hadden drie dochters: Anna (Amsterdam, – Sobibor, ), Elsje (1918 – 1918) en Elsa (Amsterdam, – Sobibor, ). Met Henriëtte kreeg Alexander dochter Nora (Amsterdam, – Auschwitz, ). In het begin van de oorlog woonde Alexander en Henriëtte met hun gezin op dit adres.
Camperstraat 50 – Slagerij Sealtiel
N. Looper had hier zijn slagerij tot mei 1927. Daarna na werd dit slagerij Sealtiel. Slagerij Sealtiel was een zeer gewilde slagerij in deze straat. De slagerij stond onder rabbinaal toezicht. Op zondag werd er vers brood verkocht en pekelvlees en in dit deel van de stad was het Jiddische leven voor de oorlog voelbaar. in 1933 opende Sealtiel een restaurant in de Amstelstraat.
Camperstraat 54 – bakkerij M. van Volen
M. van Volen had in 1927 hier een banketbakkerij. In 1941 woonde hier het gezin van David van Volen (Amsterdam, 13 november 1915 – Sobibor, 11 juni 1943) en Melanie Celina Swaab (Amsterdam, 25 juni 1916 – Sobibor, 23 juli 1943). Hun zoon Max van Volen (Amsterdam, 31 aug 1940 – Sobibor, 23 juli 1943) zat met zijn moeder in het kindertransport uit Kamp Vught. Een lezer van de site herinnert zich dat deze bakker heerlijke gemberbolussen verkocht.
Camperstraat 56-1 – meubelmaker De Vries
Jacob de Vries (Amsterdam, 12 mei 1912 – Sobibor, 26 maart 1943) woonde hier met zijn vrouw Rika de Vries-Cavalje (Amsterdam, 17 oktober 1914 – Sobibor, 2 april 1943) en hun zoontje Joseph (Amsterdam, 6 april 1939 – Sobibor, 26 maart 1943). Vader en zoon staan op een foto via deze link.
Camperstraat 62 – Slagerij Slager
Slager Meijer Slager (Kampen, 4 juni 1866 – Sobibor, 2 juli 1943) had zijn zaak op twee adressen, de 2e Oosterparkstraat 182 en de Camperstraat 62. Meijer was gehuwd met Geetruida Slager (Kampen, – Sobibor, ) en zij woonden in het begin van de oorlog op de Maasstraat 56hs.
bron:
Polak, Fia, Oorlogsverslag van een zestienjarig Joods meisje (Amsterdam 1995) 17
www.nai.nl, lemma Kweekschool voor Vroedvrouwen (geraadpleegd 26 juni 2015).
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 21 mei 1909, D Klein jr.
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 29 sep 1905, D Klein jr.
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 4 oktober 1939, R M Vunderink
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 6 mei 1927, slagerij Looper
stadsarchief Amsterdam, woningkaart Camperstraat 36.
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 8 feb 1935 – slagerij Bartels
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 16 sep 1936 – vleeschhouwer Cohen
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 31 maart 1936 – Maison Elise
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 8 sep 1961 – slagerij Lijmer
http://www.joodsmonument.nl/person/528728 (geraadpleegd 3 juli 2015)
www.geheugenvanoost.nl, lemma Camperstraat 62 (geraadpleegd 3 juli 2015)
Het Volk, dagblad voor de Arbeiderspartij, 4 augustus 1933, advertentie Sealtiel.
Camperstraat 5: “Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 06-11-1931. Geraadpleegd op Delpher op 06-05-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874725:mpeg21:a0013
Anna de Groot, herinnering banketbakker Van Volen (email 2 juli 2017)
Charles Viskoop: Bianca Stigter, Atlas van een bezette stad. Amsterdam 1940 – 1945 (Amsterdam 2019) 458
www.joodsmonument,nl, lemmata gezin Viskoop (geraadpleegd 3 november 2019).
Klein, Advertentie. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 17-04-1903, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 16-02-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000575066:mpeg21:p00003.
Alexander Bartels, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 37.
Meijer Slager, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 745.
illustraties:
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank, Het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis aan de Camperstraat. Uitgave N.V. Mij Rembrandt, Utrecht. 1920, PRKBB00335000002.
gepubliceerd:
5 mei 2016
Laatst bijgewerkt:
16 februari 2023