De Bronckhorststraat is een straat in de buurt van het Roelof Hartplein.
Bronckhorststraat 6 – mevrouw Blüth – Henschel
In 1927 zette de Joodsche Vrouwenraad zich in met een actie om de nood onder de kinderen in Oost-Europa te verminderen. Mevrouw Blüth – Henschel was een van de contactadressen in Amsterdam. Geschiedenislerares Friederike (Erika) Henschel (Hamburg, 1 februari 1896) was op 22 oktober 1924 in Hamburg gehuwd met Curt Blüth (Coburg, 4 november 1891) en zij woonden op dit adres in 1927. Friederike zette zich voor meer Joodse organisaties in, zoals ook voor het tijdschrift Ha’Isjah (de vrouw) vanaf het latere adres van het gezin, de Jan van Eyckstraat 12hs.
Curt en Erika hadden twee dochters, Ellen en Eva. Tijdens de bezetting werd Curt aangesteld bij de Joodsche Raad, waar hij leider wordt van de afdeling ‘Hulp aan Vertrekkenden’. Ook Erika raakt bij de Joodsch Raad betrokken. Op 29 september 1943 komt het gezin in Westerbork aan. Curt krijgt een aanstelling als Hoofd voor de Inkoop Kleding voor het kamp waardoor het gezin tot aan de bevrijding in Westerbork kan blijven. In mei 1950 maakt het gezin Alijah (emigreren naar Israël) en gaat in Tel Aviv wonen.
De herinneringen die Curt in Kamp Westerbork achterlaat lijken niet positief, volgens ooggetuigen was hij vooral bezig om zijn eigen hachje te redden. Professor David Cohen (1882 – 1967), een van de twee leiders van de Joodsche Raad, liet een ander geluid horen en stelde, zoals later te lezen was in het Nieuw Israëlietisch Weekblad van 30 april 1982: ‘De heer Blüth die hoofd was van de afdeling Uitrusting van de Joodsche Raad, verschafte de geïnterneerden kleding, levensmiddelen, medicijnen (deze ook voor het ziekenhuis) en al wat zij voor hun bestaan nodig hadden. Om dit gedaan te krijgen, moest hij de commandant en de bewakers omkopen met allerlei geschenken. Tegenover de commandant gedroeg hij zich zeer vrijmoedig. Toen deze hem begon te dutzen (tutoyeren), deed hij hetzelfde, zich beroepend op het feit dat hij Duits officier was geweest. De kunde en ijver waarmee hij in Amsterdam, Westerbork en Vught zijn taak vervulde, een ijver waarin hij zijn medewerkers meesleepte, zijn niet genoeg te roemen.’
Bronckhorststraat 32-2 – Bernard Drukker
Tijdens de oorlog woonde Bernard Drukker hier, dirigent.
Bronckhorststraat 38 – administratie R.E.O.R.
Op dit adres was aan het begin van de oorlog de administratie gevestigd van de Vereniging “Ritueel Eten op Reis” (R.E.O.R). Deze organisatie controleerde koosjere hotels en pensions, wanneer alles klopte mochten ze zich aansluiten bij de vereniging en werden ze vermeld in hun gids. Tijdens een verbouwing in 2016 op 38-3 werd op dit adres een van de gidsen gevonden, het exemplaar dat in 1941 werd uitgegeven.
Wie vormde de administratie?
Op Bronckhorststraat 38-3 woonde David Hijman Hirsch. Meer over David en zijn gezin via deze link.
bron:
“NIEUW ADRESSENBOEKJE VAN R.E.O.R.”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam“. Amsterdam, 16-05-1941. Geraadpleegd op Delpher op 03-12-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318155:mpeg21:a0086
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 23-06-1939. Geraadpleegd op Delpher op 03-12-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874577:mpeg21:a0025
www.joodsmonument.nl, lemma Bronckhorststraat 38 (geraadpleegd 3 december 2016)
informatie verbouw met dank aan J. de Heer
“KINDEREN IN ELLENDE”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1927/09/30 00:00:00, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 30-09-2019, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010857991:mpeg21:p009
Stadsarchief Amsterdam, persoonskaart Blüth, Curt – 04-11-1891 – A01232_0078_0355
Curt Blüth via http://bevrijdingsportretten.nl/portret/de-familie-bluth/
“Kamp in Vught was een nachtmerrie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1982/04/30 00:00:00, p. 19. Geraadpleegd op Delpher op 28-02-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859173:mpeg21:p036
illustratie:
“NIEUW ADRESSENBOEKJE VAN R.E.O.R.”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam“. Amsterdam, 16-05-1941. Geraadpleegd op Delpher op 03-12-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318155:mpeg21:a0086
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 23-06-1939. Geraadpleegd op Delpher op 03-12-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874577:mpeg21:a0025
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Bronckhorststraat 6-52 (v.r.n.l.) in aanbouw, gezien in westelijke richting, 28 oktober 1924. ANWZ01398000001
foto gids met dank aan J. de Heer
laatst bijgewerkt:
21 oktober 2020