Op de zolderverdieping van de Blasiusstraat 24 werd rond 2022 een drietal gelijke foto’s gevonden bij het vervangen van een raam. De foto’s zaten in een gleuf naast het raam. Wie er op de foto is afgebeeld is vooralsnog onbekend, en daarom op deze pagina een oproep. Het pand op Blasiusstraat 24 heeft een uitgebreide Joodse geschiedenis waardoor het idee bestond dat de mogelijkheid bestaat dat de persoon een onderduiker was of familie van een van de vroegere bewoners. Maar eerst, voor de oproep, de geschiedenis van dit pand. Wellicht kunnen de namen van de bewoners van dit pand de zoektocht in de goede richting sturen. Het pand zelf werd gebouwd in 1913 en van de eerste jaren werden de bewoners niet bijgehouden op de woningkaarten, maar vanaf het moment dat dit gedaan werd een inventarisatie van de bewoners. Waarschijnlijk is de vraag opgelost door lezers van de site. Het is nog niet bevestigd, maar de oplossing is wel zeer waarschijnlijk.
De zolderverdieping van Blasiusstraat 24 werd gebruikt voor de appartementen van de eerste, tweede en derde verdieping. De zolder was verdeeld in drie gedeeltes door middel van een hekwerk, waarbij elke verdieping een deel had, voornamelijk bedoeld als opslagruimte. Waar de foto werd gevonden behoort bij het appartement op de derde verdieping, maar de foto kan ook een afbeelding zijn van een bewoner, kennis of familielid van een van de mensen die op een andere verdieping heeft gewoond.
Uit de advertenties in verschillende Joodse kranten zijn al twee gebruikers van het appartement op de begane grond bekend die op de pagina over de Blasiusstraat al zijn vermeld, een derde komt van de woningkaarten:
Blasiusstraat 24 – J. van Tijn
In 1896 was hier de slagerij van J. van Tijn gevestigd.
Blasiusstraat 24 – Banketbakker Berclouw
A. Berclouw was confiseur en had op dit adres in 1909 zijn zaak.
Blasiusstraat 24 – Sigarenwinkel Gabriël Vigeveno
De woningkaart voor Blasiusstraat 24 (huis) geeft nog een middenstander, te weten de sigarenwinkel van Gabriel Vigeveno (Amsterdam, 27 juli 1884). In 1924 was Gabriël hier nog gevestigd. In 1935 ging de onderneming failliet en werd toen niet meer gedreven door Gabriël maar door Abraham Vogel (Amsterdam, – Auschwitz, ) en zijn echtgenote Rachel Bleekrode (Amsterdam, – Auschwitz, ). Rachel en Abraham woonden in het begin van de oorlog op de Saffierstraat 57-1 in Amsterdam.
Op de eerste verdieping woonden de volgende personen:
Blasiusstraat 24-1 – Lucas Dreese en Sientje Bosboom
Tot juli 1927 woonde hier Lucas Dreese (Amsterdam, – Auschwitz, ) met zijn vrouw Sientje Bosboom (Amsterdam, – Auschwitz, ). Sientje en Lucas hadden vier kinderen: Jeannette (Amsterdam, – Auschwitz, ), Abraham (Amsterdam, – Auschwitz, ), Maurits en Vogelientje (Lien; Amsterdam 14 maart 1905 – Amsterdam, 26 maart 1996).
Blasiusstraat 24-1 – Bernard Cohen en Elisabeth Nathans
Van augustus 1927 tot juli 1934 woonde hier Bernard Cohen (Amsterdam, – Sobibor,
Blasiusstraat 24-1 – Jacob Cohen en Sara Lissauer
Vervolgens zijn er een aantal personen met de achternaam Cohen hier ingeschreven. Diamantslijper Jacob Cohen werd geboren in Amsterdam op 2 oktober 1856 en overleed in Amsterdam op 3 mei 1930 en was de vader van Bernard. Waarschijnlijk heeft hij hier niet gewoond, maar wel zijn moeder Sara Lissauer (Amsterdam, 30 maart 1854 – Amsterdam, 1932) die hier op 6 mei 1930 werd ingeschreven.
Blasiusstraat 24-1 – Philip Cohen en Froukje Hagens
Waarschijnlijk ook familie, Philip Cohen (Zevenaar, – Amsterdam, ) die hier in mei 1934 werd ingeschreven met zijn echtgenote Froukje Hagens (Het Bildt, – Auschwitz, ). Froukje vertrok na het overlijden van haar man in augustus 1936 naar Utrecht.
Blasiusstraat 24-1 – Abraham Lisser
In december 1936 werd Abraham Lisser (Amsterdam, 3 maart 1906 – Amsterdam, 18 februari 1970) hier ingeschreven. Abraham was gehuwd met Aaltje Grietje Wolf (Amsterdam, 15 maart 1908) en hadden een dochter Lientje Betsie. Zij vertrokken in juli 1939.
Blasiusstraat 24-1 – Jozef Borer en Czypa Zuckerbrot
In juli 1939 werd sjammes (koster) Jozef Borer (Lopuchora, – Sobibor, ) en zijn vrouw Czypa Zuckerbrot (Radymno, – Sobibor, ) hier ingeschreven. Zij hadden een zoon Jacob (Rzeszow, 2 november 1920) die de oorlog overleefde. Aan de gezinskaart bij het Stadsarchief Amsterdam te beoordelen was Jozef sjammes (koster) van de synagoge in de Swammerdamstraat.
Op de tweede verdieping woonden de volgende personen:
Blasiusstraat 24-2 – Benjamin de Gorter en Marianne van Staveren
De eerste, volgens de woningkaart, op dit adres was Benjamin de Gorter (Amsterdam, 20 november 1858 – Amsterdam, 5 februari 1942). Benjamin was gehuwd met Marianne van Staveren (Amsterdam, 6 januari 1858 – Amsterdam, 19 maart 1937) en zij hadden de volgende kinderen: Henriëtte (Amsterdam, – Auschwitz, ), Maria (Amsterdam,. 6 januari 1885), Flora (Amsterdam, – Amsterdam, , Heintje (Henny, Amsterdam, – Auschwitz, ) en Samuël (Amsterdam, – Amsterdam, ). Het gezin vertrok hier op 27 april 1934. In het begin van de oorlog woonde Benjamin in Rusthuis De Waal, Weesperzijde 14.
Blasiusstraat 24-2 – Alice Isaac en Rebecca Plotske
Van april 1934 tot november 1934 woonde hier het gezin van koopman Alice Isaac (Londen, – Tröbitz, ) en Rebecca Plotske (Amsterdam, – Amsterdam,
Blasiusstraat 24-2 – Cosman Swaab en Jansje de Hond
Vanaf september 1938 woonde hier het gezin van Cosman Swaab (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Jansje de Hond (Amsterdam, – Sobibor, ). Zij hadden de volgende kinderen: Samuel (Amsterdam, – Auschwitz, ), Israël (Amsterdam, – Auschwitz, ), Milka (Amsterdam, – Auschwitz, ), Joseph (Amsterdam, – Auschwitz, ), Anna (Amsterdam, – Sobibor, ) en Jacob (Amsterdam, – Sobibor, ). Volgens de woningkaart van het Stadsarchief Amsterdam woonde neef Israël de Hond (Amsterdam, – Mauthausen, ) in bij dit gezin evenals Levie Brilleman (Utrecht, – Auschwitz, ), de echtgenoot van Milka en hun dochter Mirjam (Amsterdam, – Auschwitz, ). Voor het gezin van Levie, Milka en Mirjam is er ook een registratie op de Kerkstraat 360-1.
Op de derde verdieping woonden de volgende personen:
Blasiusstraat 24-3 – Joseph Weening
De eerste die op dit adres op de woningkaart staat was Joseph Weening (Amsterdam, 26 november 1845). Hij woonde hier vanaf februari 1927 tot mei 1927.
Blasiusstraat 24-3 – Meijer Frank en Sophia de Jong
Slechts vijf maanden, van mei 1927 tot oktober 1927, woonde hier het gezin van Meijer Frank (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Sophia de Jong (Harderwijk, – Auschwitz, ). Sophia en Meijer hadden de volgende kinderen: Louis (Amsterdam, ), Martha (Amsterdam, – Amsterdam,
Blasiusstraat 24-3 – gezin Van der Sluis – Wolffers
Van november 1927 tot mei 1928 woonde hier Eduard van der Sluis (Meppel, – Sobibor, ), zijn vrouw Elsa Bertha Wolffers (Sankt Gallen, – Sobibor, ) en hun kinderen Norbert (Amsterdam, – Sobibor, ), Suzette (Amsterdam, – Sobibor, ) en Richard (Amsterdam, – Sobibor, ).
Blasiusstraat 24-3 – gezin Vuisje – Scheffer
Jonas Vuisje (Amsterdam, – Sobibor, woonde hier van april 1928 tot september 1932. Jonas was gehuwd met Betje Scheffer (Amsterdam, – Sobibor,
Blasiusstraat 24-3 – gezin Pinto – Lopes Salzedo
Boekbinder Israël Pinto (Amsterdam, – Auschwitz, ) was in 1915 gehuwd met Lea Lopes Salzedo (Amsterdam, – Auschwitz,
Blasiusstraat 24-3 – gezin Dasberg – Korper
In het begin van de oorlog woonde het gezin Dasberg op de derde verdieping. Het gezin bestond uit slagersknecht Eliazar Dasberg (Haarlem, – Sobibor, ), zijn echtgenote Esther Korper (Amsterdam, – Sobibor,
De foto
De foto werd gevonden op de zolderverdieping en zou van een onderduiker kunnen zijn of een familielid van een van de genoemde personen. Dat is vooralsnog onduidelijk. Toch wordt hier geprobeerd om te achterhalen wie er op de foto staat.
Bij de foto waren natuurlijk twee zaken opvallend. Ten eerste de vraag of deze foto van tijdens of voor de Tweede Wereldoorlog was, ten tweede de kleding die op een matrozenpak lijkt.
Opgelost?
Op 16 april 1966 werd Franciscus Albertus Johannes Wilhelm (Amsterdam, 25 december 1942) ingeschreven de Blasiusstraat 24-3 en bleef daar wonen tot 15 mei 1975. Op 26 april 1963 huwde Franciscus met Anna Catharina Elisabeth van Dijk (Laren, 9 augustus 1942). Er staan vier kinderen op de archiefkaart. Franciscus woonde van januari 1957 tot november 1959 op de ‘Pollux’ aan de Oosterdokskade, een opleidingsschip tot matroos op de handelsvaart.
Veel dank voor de bruikbare suggesties.
Op onderstaande foto’s de zolder van Blasiusstraat 24-3 met het raam, dat inmiddels vernieuwd is.
bron:
Gabriël Vigeveno, Stadsarchief Amsterdam te Amsterdam, Overgenomen delen, Deel: 228, Periode: 1930, Amsterdam, archief 5416, inventarisnummer 228, 27 juli 1884, Overgenomen delen.
Blasiusstraat 24hs, Stadsarchief Amsterdam, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 38.
Lea Lopes Salzedo, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 520.
Blasiusstraat 24-3, Stadsarchief Amsterdam, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 38.
Blasiusstraat 24-2, Stadsarchief Amsterdam, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 38.
Bernard Cohen, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 157.
Abraham Lisser, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1616.
jozef Borer, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 98.
Jacob Borer, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 98.
J. Borer, Stadsarchief Amsterdam, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 168.
Franciscus Johannes Albertus Wilhelm, Stadsarchief Amsterdam, Persoonskaarten, archiefnummer 30408, inventarisnummer 70.
Met dankt aan M. Meijlink (email 17 juli 2023).
illustratie
met dank aan L. Derijcke
foto’s zolder © joodsamsterdam.nl
gepubliceerd:
10 juli 2023
laatst bijgewerkt:
19 juli 2023