Bernard Leon Gompertz (Amsterdam, 9 oktober 1848 – Amsterdam, 2 februari 1916) was een zoon van Leon Bernard Gompertz (Kleef, 17 oktober 1808 – Amsterdam, 6 januari 1877) en Louise Landau (Koblenz, 12 februari 1826 – Amsterdam, 20 november 1893) en hij trouwde in 1873 te Brussel met Emma Sophia Catherina Josephus Jitta (1853 – 1941). Zij kregen twee dochters, Louise (Amsterdam, 28 juni 1874 – Utrecht, 31 augustus 1920) en Alice Judith (Amsterdam, 8 december 1878 – Den Haag, 25 oktober 1943).
Vader Leon Bernard Gompertz was commissionair van beroep bij de onderneming Wertheim & Gompertz en het gezin was financieel in goede doen. Ze woonden een periode op de Keizersgracht 812. Naast Bernard Leon waren er de volgende kinderen in het gezin van Leon en Louise: Emilie Regina (Amsterdam, 7 november 1851 – Amsterdam, 9 september 1925), Carl Joseph (Amsterdam, 23 juni 1854 – ’s Gravenmoer, 14 april 1914), Abraham Ernst (Amsterdam, 18 januari 1858 – Amsterdam, 1 juni 1935), Salomon Jacob Heinrich (Amsterdam, 22 oktober 1852 – Amsterdam, 15 juni 1925), Leopold Samuel (Amsterdam, 14 juli 1860 – Londen, 126 januari 1922) en Joseph Albert (Amsterdam, 5 september 1868 – Brussel, 29 juli 1925).
Zoon Bernard Leon Gompertz werd in 1878 firmant van het effectenkantoor Wertheim & Gompertz op de Amstelstraat 30. Hij volgde zijn vader daar op en hij was tevens bestuurslid van de Vereniging voor de Effectenhandel. Bernard was van groot belang voor de financiële wereld in Amsterdam. Daarnaast was hij bestuurslid Natura Artis Magistra (de dierentuin), voorzitter van de Vereniging tot instandhouding van het Concertgebouw, lid van de Nederlands-Israëlitische Kerkenraad, bestuurslid van de Maatschappij tot Nut der Israëlieten in Nederland, afdeling Amsterdam, lid van de vaste commissie van de Nederlands Israëlietische Hoofdsynagoge voor het Armwezen en regent van de Marcus Gerrit Tabak Stichting. Ook was hij bestuurslid van het Nederlands Israëlitisch Meisjesweeshuis (later ere-regent), bestuurder van het Instituut voor Doofstommenonderwijs te Rotterdam, vennoot in de Maatschappij tot Exploitatie van het Nederlandsch Panopticum en bestuurder van de Bisschofsheimstichting. Daarnaast was Bernard Leon commandeur in de orde van Isabella la Catolica van Spanje.
Het gezin Gompertz woonde tot na het overlijden van Bernard op de Keizersgracht 704, bijna op de hoek met de Reguliersgracht.
Overlijden
In den ochtend van 2 februari jl. is te Amsterdam in den ouderdom van 67 jaren overleden de heer B. L. Gompertz, oudste firmant van het bankiershuis Wertheim en Gompertz. De overledene had zijne opleiding in het buitenland ontvangen en werd in 1866, op 17-jarigen leeftijd, werkzaam gesteld op het kantoor, waarvan zijn vader, de heer L. Gompertz, benevens de heeren A., A. C. en C. Wertheim de firmanten waren. Het bankiershuis genoot toen reeds eene groote bekendheid. Na de verschillende rangen op het kantoor te hebben doorloopen, werd hij op 1 januari 1877 als firmant in de zaak opgenomen. De heer Gompertz was een uitnemend zakenman, wiens naam in de financiële wereld eene groote beteekenis had. Jarenlang had hij zitting in het bestuur van de Vereeniging voor den Effectenhandel, waar zijne adviezen op hoogen prijs werden gesteld. Het is bekend, dat de heer Gompertz, met de heeren H. Teixeira de Mattos en A. Roelvink een belangrijk aandeel heeft gehad in het tot stand brengen van de 3% Nederlandsche Staatsleening van 1898. Ook op het gebied der Indische zaken was hij geen onbekende en bekleedde hij het commissariaat van de Tjiboeni-Tjipongpok Caoutchouc Maatschappij en van de Serajoedal Stoomtram Maatschappij.
Ook buiten zijn financiële werkkring op maatschappelijk gebied was de overledene gaarne bereid zijn bijstand te verleenen en werd zijn steun zelden te vergeefs ingeroepen. Hij had o.a. zitting in verschillende besturen van weldadigheidsinstellingen, o.a. van het Ned. Israëlitisch Meisjes-Weeshuis, van welke instelling hij laatstelijk eere-regent was. Verder was hij lid van den Raad van Toezicht der „Algemeene Waarborgmaatschappij”, Commissaris van De Centrale Guanofabrieken” en van de Maatschappij tot Exploitatie van Graansilo’s en Pakhuizen; penningmeester van het weldadigheidsfonds Marcus Gerrit Tabak en bestuurder van de Inrichting voor Doofstommen te Rotterdam. Het Kon. Zoölogisch Genootschap „Natura Artis Magistra” en de Vereeniging tot instandhouding van het Concertgebouw te Amsterdam, telden hem onder de leden van het bestuur. De laatste als voorzitter. De begrafenis zal plaats vinden zondag 6 februari te 12¾ uur te Muiderberg.
Lewaaje
Op 2 februari 1916 overleed Bernard Leon Gompertz. Het Weekblad voor Israëlietische Huisgezinnen plaatste het volgende bericht over de lewaaje (begrafenis): ‘Het stoffelijk overschot van wijlen den heer B. L. Gompertz werd j.l. zondag te Muiderberg ter aarde besteld. Was de belangstelling hier ter stede buitengewoon groot, het aantal van hen, die de lijkbaar tot de laatste rustplaats vergezelden, overtrof ieders verwachting. Het reinigingshuls kon slechts een deel van hen bevatten. De Eerwaarde heer J. Vredenburg, waarnemend Opperrabbijn, schetste het verlies door de Gemeente geleden, terwijl de eerwaarde heer Philip Elte, namens het Jongensweeshuis, de heer P. May, namens het Meisjesweeshuis, het woord voerde. Verschillende andere sprekers gaven eveneens aan hun smart over het heengaan van den beminden man uiting.
bron:
Bernard Leon Gompertz, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1827.
Leon Gompertz, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1827.
Wertheim & Gompertz, Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 29-10-1852, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 27-04-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010073490:mpeg21:p006.
Huisknecht, Advertentie. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 04-09-1884, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 27-04-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010085016:mpeg21:p007.
Armbestuur, Binnenland.. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 23-02-1912, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 28-04-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000570124:mpeg21:p00005.
Opvolging 1878, Advertentie. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 01-01-1878, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 28-04-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010061332:mpeg21:p006.
Panopticum, No. 420. NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP: » Maatschappij tot exploitatie van het Nederlandsch, Panopticum”, te Amsterdam.. “Nederlandsche staatscourant”. ‘s-Gravenhage, 31-12-1881. Geraadpleegd op Delpher op 28-04-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000171013:mpeg21:p005.
Overlijden, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 11 februari 1916. Geraadpleegd op Delpher op 28-04-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005420059:00001.
illustratie:
Huisknecht, Advertentie. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 04-09-1884, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 27-04-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010085016:mpeg21:p007.
Joods Cultureel Kwartier, foto’s Portretfoto van Bernard Gompertz (1848-1916), circa 1880. F004904, publiek domein.
Joods Cultureel Kwartier, Wegner & Mottu (fotograaf), ca. 1881. Portretfoto van Louise Gompertz (1874-1920) en haar zusje Alice Judith Gompertz (1878-1943). F004907, publiek domein.
gepubliceerd:
28 april 2024
laatst bijgewerkt:
28 april 2024