De Jodenhouttuinen, verdwenen van de kaart van Amsterdam en indertijd liggend tussen de Jodenbreestraat en de gracht van de Houtkopersburgwal, waren een arm deel van de stad. Maar zelfs hier was er nog een slop die haaks op de Jodenhouttuinen stond en de nummering Jodenhouttuinen 116 – 122 had; de Ankermansgang.
De gezinnen die hier woonden waren vrijwel allemaal Joods. Een overzicht van de bewoners van deze slop.
Deze steeg was een van de 480 stegen die Amsterdam rijk was volgens het Nieuws van den Dag voor Nederlands-Indië (1912). De Ankermansgang werd in het Stratenboekje van Amsterdam uit 1934 nog genoemd.
Jodenhouttuinen 116 (Ankermansgang) – gezin Leon
Rond 1875 woonde hier het gezin van koopman Mozes Leon (Amsterdam, 16 augustus 1818) en zijn vrouw Sara Coronel (Amsterdam, 13 december 1823). Zij hadden de volgende kinderen: Jacob (Amsterdam, 11 maart 1852), Judith (Amsterdam, 12 maart 1856), David (Amsterdam, 26 april 1858), Daniël (Amsterdam, 11 mei 1860) en Clara (Amsterdam, 23 mei 1863).
Jodenhouttuinen 116 (Ankermansgang) – gezin Mok
Rond 1875 woonde hier het gezin van David Mok (Amsterdam, 1821) en Heijntje Nikkelsburg (Amsterdam, 1828) en hun dochter Esther (Amsterdam, 29 januari 1866).
Jodenhouttuinen 116 (Ankermansgang) – gezin Houtkruijer
Hier woonde Arie Meijer Houtkruijer (Amsterdam, 24 februari 1831), zijn echtgenote Roosje Springer (Amsterdam, 4 december 1839) en hun kinderen Jansje (Amsterdam, – Sobibor, ), Marcus (Amsterdam, – Sobibor, ) en Saartje (Amsterdam, 3 mei 1875).
Jodenhouttuinen 116 (Ankermansgang) – Judic Groen
Weduwe Judic Walvis – Groen (Amsterdam, 1817) woonde op dit adres.
Jodenhouttuinen 116 (Ankermansgang) – gezin Piller
Rond 1884 woonde hier het gezin van werkman Levie Piller (Purmerend, 9 mei 1859) met zijn echtgenote Leentje Klijnkramer (Amsterdam, 22 april 1864) en hun kinderen Kaatje (Amsterdam, 1 oktober 1883), Sara (Amsterdam, 26 oktober 1885) en Mietje (Amsterdam, 15 maart 1888).
Jodenhouttuinen 116 (Ankermansgang) – gezin Du Mosch
Koopman Benjamin du Mosch (Amsterdam, 4 april 1854) woonde hier rond 1890 met zijn vrouw Sara Goudsmid (Amsterdam, 17 augustus 1856). Zij waren de ouders van Judith (Amsterdam, – Auschwitz, ), Catharina (Amsterdam, – Auschwitz, ), Abraham (Amsterdam, – Auschwitz, ), David (Amsterdam, 3 mei 1887), Mietje (Amsterdam, – Sobibor, ), Nathan (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Esther (Amsterdam, – Auschwitz, ).
Jodenhouttuinen 118 (Ankermansgang) – gezin Stoodel
Rond 1875 woonde hier Abraham Stoodel (Amsterdam, – Amsterdam, ), zijn vrouw Maria Lierens (Amsterdam, – Amsterdam, ) met hun dochter Heintje (Amsterdam, – Amsterdam, ).
Jodenhouttuinen 118 (Ankermansgang) – gezin Kircgheijm
Rond 1875 woonde Leentje Kircgheijm (Amsterdam, 1825) hier, volgens de archiefkaart hoofd van het gezin. Leentje woonde hier met Meijer de Jong (Amsterdam, 6 december 1853) en Schoontje Stijsel (Amsterdam, 25 januari 1826) die hier rond 1882 werd geregistreerd.
Jodenhouttuinen 120 (Ankermansgang) – gezin Loonstijn
Na 1860 woonde hier het gezin van werkman Joseph Loonstijn (Amsterdam, 7 april 1834) en zijn echtgenote Sipora Berkhof (Amsterdam, 1831) met hun kinderen Abraham (Amsterdam, 23 maart 1871) en Meijer (Amsterdam, 27 december 1875).
Jodenhouttuinen 120 (Ankermansgang) – gezin De Vries
Na1866 woonde hier het gezin De Vries, bestaande uit werkman Jacob Salomon de Vries (Amsterdam, 3 mei 1841), zijn echtgenote Lea Kloot (Amsterdam, 1843) en hun kinderen Salomon (Amsterdam, 6 maart 1867), Joseph (Amsterdam, 5 maart 1869), Samuel (Amsterdam, 14 maart 1879) en Heintje (Amsterdam, 20 maart 1883).
Jodenhouttuinen 120 (Ankermansgang) – gezin Polak
Na 1869 woonde hier het gezin Polak, bestaande uit sjouwer Salomon Polak (Amsterdam, 22 februari 1844), zijn vrouw Helena Zwart (Amsterdam, 6 juli 1842) en hun kinderen Salomon (Amsterdam, 18 januari 1872), Mozes (Amsterdam, 14 maart 1874), Saartje (Amsterdam, 31 december 1875) en Abraham (Amsterdam, 7 februari 1877).
Jodenhouttuinen 120 (Ankermansgang) – gezin Salomon
Schilder Mozes Salomon (Amsterdam, 18 mei 1822) woonde hier met zijn vrouw Saartje Polak (Amsterdam, 17 juni 1823) en hun dochter Esther (Amsterdam, 2 januari 1858).
Jodenhouttuinen 120 (Ankermansgang) – gezin Springer
Hier woonden de schoonzoon van Mozes Salomon, Marcus Springer (Amsterdam, 9 augustus 1848) met Esther Salomon (Amsterdam, 2 januari 1858) en hun kinderen Mozes (Amsterdam, 29 juni 1889) en Jansje (Amsterdam, – Auschwitz, ).
Jodenhouttuinen 122 (Ankermansgang) – gezin Schuitevoerder
Rond 1876 woonde hier het gezin Schuitevoerder, bestaande uit sjouwer Jacob Marcus Schuitevoerder (Amsterdam, 27 november 1829), zijn echtgenote Saartje de Vries (Amsterdam, 30 mei 1839) en hun kinderen Marcus (Amsterdam, 17 mei 1854), Salomon (Amsterdam, – Amsterdam, ), Hartog (Amsterdam, – Auschwitz, ), Klaartje (Amsterdam, – Sobibor, ), Sara (Londen, – Amsterdam, ), Salomon (Londen, 8 december 1865), Leendert (Amsterdam, – Amsterdam, ), Betje (Amsterdam, – Auschwitz, ), Schoontje (Amsterdam, – Amsterdam, Emanuel (Amsterdam, – Sobibor, ) en Rachel (Amsterdam, 24 juli 1879).
Jodenhouttuinen 124 (Ankermansgang) – gezin Waterman
Hoewel officieel de Ankermansgang tot Jodenhouttuinen 122 ging geeft een archiefkaart bij het Stadsarchief Amsterdam aan dat het pakhuis op 124 ook tot de Ankermansgang werd gerekend. Hier woonde het gezin van Salomon Waterman (Amsterdam, 21 september 1862) met zijn vrouw Dina Springer (Amsterdam, 12 augustus 1865) en hun zoon Hartog (Amsterdam, 26 juli 1888). Dina en Salomon kregen nog een zoon, Nathan (Amsterdam, – Sobibor, ).
Jodenhouttuinen 124 (Ankermansgang) – gezin Kloos
Hier woonde het gezin van Isaak Kloos (Amsterdam, 1851) met zijn echtgenote Roosje Melkman (Amsterdam, 19 juni 1849) en hun kinderen Heintje (Amsterdam, – Amsterdam, ), Mietje (Amsterdam, 27 januari 1875), Eliazar (Amsterdam, – Sobibor, ), Ephraïm (Amsterdam, 16 mei 1877 – Sobibor, 16 april 1943), Jansje (Amsterdam, 1 maart 1882 – Apeldoorn, 2 maart 1910), Levie (Amsterdam, 12 juli 1887), Hijman (Amsterdam, 17 juni 1887 – Amsterdam, 7 augustus 1953) en Hartog (Amsterdam, – Auschwitz, ). Bij hen woonde ook de weduwe Rebecca Ritmeester – Reens (Amsterdam, 27 januari 1826).
Jodenhouttuinen 124 (Ankermansgang) – gezin Berklou
Hier woonde Joseph Berklou (Amsterdam , – Amsterdam, ) en zijn vrouw Heintje Sluijzer (Amsterdam, – Amsterdam, ) met hun dochter Saartje (Amsterdam, – Amsterdam, ). Joseph en Heintje waren ook de ouders van Roosje (Amsterdam, – Sobibor, ), Johanna (Amsterdam, – Sobibor, ), Rachel (Amsterdam, – Sobibor, ), Margaretha (Amsterdam, – Amsterdam, ), Esther (Amsterdam, – Auschwitz, ), Nathan (Amsterdam, – Sobibor, ) en Hilletje (Amsterdam, – Sobibor, ).
Jodenhouttuinen 124 (Ankermansgang) – gezin Coster
Rond 1884 woonde hier slagersknecht Jacob Coster (Amsterdam, 14 november 1858) met zijn vrouw Saartje Ritmeester (Amsterdam, 4 januari 1860) en hun kinderen Mietje (Amsterdam, – Auschwitz, ), Joseph (Amsterdam, – Auschwitz, ), Rebecca (Amsterdam, – Auschwitz, ), Simon (Amsterdam, 9 mei 1889) en Samuel (Amsterdam, – Auschwitz, ). Op een ander adres werden Abraham (Amsterdam, – Midden-Europa, ), Sophia (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Keetje (Amsterdam, – Sobibor,
Jodenhouttuinen 124 (Ankermansgang) – gezin Aardewerk
Hier woonde rond 1888 koopman Jozef Aardewerk (Amsterdam, – Amsterdam, ) met zijn echtgenote Rebecca van Coevorden (Coevorden, – Amsterdam, ) en hun zoon Joseph (Amsterdam, – Auschwitz, ).
bron:
“Allerlei. De Amsterdamsche straatnamen.”. “Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië”. Batavia, 14-12-1912, Geraadpleegd op Delpher op 02-09-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010135823:mpeg21:a0160.
Jaarboek der Vereeniging Amstelodamum. 1906. Geraadpleegd op Delpher op 09-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMGAMS01:001036004:00001.
“Stratenboekje van Amsterdam : bijgewerkt volgens de laatste gegevens”. V.V.V. ’t Koggeschip,1934. Geraadpleegd op Delpher op 09-07-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB21:047754000:00005.
Betje Schuitevoerder, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Salomon Polak, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Jacob de Vries, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Joseph Loonstijn, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Mozes Leon, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Piller, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Du Mosch, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Marcus Houtkruijer, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
David Mok, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Judic Walvis – Groen, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Abraham Stoodel, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Salomon Waterman, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Isaak Kloos Salomon Waterman, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Jospeh Berklou, Isaak Kloos Salomon Waterman, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Salomon, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Springer, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Mozes Aardewerk, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
Gezin Coster, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1781.
illustratie:
Joden Houttuinen 116-122, Ankermansgang. Reproductie naar een foto door de Gezondheidsdienst ter voorbereiding van onbewoonbaar verklaring. Gepubliceerd in: De verbetering der volkshuisvesting te Amsterdam, [uitg. door de] Amsterdamsche Woningraad, 1913. foto 1899. Schmidt Az., C.J. Collectie Stadsarchief Amsterdam: foto-afdrukken. OSIM00003000969.
gepubliceerd:
2 september 2017
laatst bijgewerkt:
9 juli 2024