Op 17 september 1893 werd in Amsterdam Abel Herzberg geboren. Zijn ouders waren Russisch-Joodse vluchtelingen. Abel werd in 1918 genaturaliseerd tot Nederlander. In Nederland studeerde hij rechten en werd na zijn studie advocaat. Abel Herzberg is bekend geworden als zionist, jurist, humanist, journalist en schrijver. Zijn ouders waren al zionisten en toen hij op 14-jarige leeftijd met ze mee ging naar een zionistencongres in Den Haag zag hij de Joodse vlag voor het eerst. Het antisemitisme was in de tijd dat Abel opgroeide ook in Nederland aanwezig. Toen hij in zijn jeugd lid wilde worden van een gymnastiekvereniging kon dat niet, omdat in de statuten stond dat vrouwen, proleten en Joden geen lid konden worden.
Abel Herzberg heeft zich zijn leven lang bezig gehouden met de vraag hoe de mens in de dertiger en veertiger jaren tot de gruweldaden heeft kunnen komen, waarvan met name de Joden het slachtoffer zijn geworden. Hij was van mening dat het beter is te begrijpen dan te verketteren. Zijn conclusie was: De heiden (in de westerse mens) haat de Jood omdat de christen (in hem) hem knevelt. Het christendom is voortgebracht door het jodendom. Beide tradities hebben het monotheïsme en de tien geboden als basis en hebben weet van wat geoorloofd is en wat niet geoorloofd is. De heiden wil daar niet van weten. Tussen het heidendom (van Hitler) en het joodse geloof kan geen vrede bestaan.
Het antisemitisme is niet iets typisch Duits. Het komt overal voor. Een moeder vroeg Herzberg tijdens een lezing: “Hoe kunnen we voorkomen dat onze kinderen slachtoffer van geweld worden?“. Herzberg antwoordde: “Dat is niet de goede vraag. Het gaat erom hoe we kunnen voorkomen dat onze kinderen beulen worden.“
Herzberg is vooral bekend geworden als Nederland toneelschrijver en essayist. Hij krijgt in 1964 de Constantijn Huijgensprijs voor zijn totale literaire oeuvre, en in 1972 de P. C. Hooftprijs. Hij was getrouwd met Thea Loeb, is de vader van Judith Herzberg en overleed in Amsterdam op 19 mei 1989.
laatst bijgewerkt:
14 september 2019