Waar begonnen de gebeurtenissen die geleid hebben tot de Februaristaking? Was het het Waterlooplein, Amstelveld of Rembrandtsplein?
Hoewel in het begin van de oorlog er nog niet veel merkbaar was van de werkelijke bedoeling van de bezetter en de eerste maanden gebruikt werden voor de voorbereiding van datgene wat zou komen was de situatie in Amsterdam niet rustig.
Er waren korte stakingen door bijvoorbeeld de arbeiders in de werkverschaffing (tegen verlenging van uren en voor extra steunuitkeringen).
Metaalarbeiders weigerden om naar Duitsland te gaan en de studenten in Leiden en Delft gingen in verzet toen hun Joodse hoogleraren werden ontslagen. Amsterdam werd gekenmerkt door demonstraties en protesten.
Begin 1941 werd de situatie steeds grimmiger. De WehrAbteilung, de WA, kreeg de opdracht om de straat te her/veroveren en de bevolking te intimideren. In hun zwarte uniforms gingen ze caféhouders en andere horeca langs om de bordjes “Voor Joden verboden” en “Joden niet gewenscht” te laten ophangen. Weigering betekende vernieling van de zaak.
Zondag 9 februari was weer een dag gevuld met marsen van de WA door de volksbuurten van Amsterdam. Er braken gevechten uit omdat de arbeiders, aangevoerd door de Amsterdamse communisten, de provocaties beu waren.
De WA verzamelde zich op de Dam en werd vanaf daar de binnenstad ingestuurd om die voor de beweging te veroveren. Het eerst werd een restaurant aangevallen door de WA en toen men op het Thorbeckeplein kwam was het de beurt aan café-cabaret Alcazar waar nog steeds Joodse mensen werkten. De klanten en voorbijgangers mepten terug en er ontstond op het Thorbeckeplein een massale veldslag die zich uitbreidde naar het Rembrandtsplein, de Munt en de Kalverstraat.
Politie en Marechaussee kozen de kant van de WA en dreven de massa uiteen. Maar men kwam beter bewapend terug en later ontstond er een nieuw handgemeen op het Rembrandtsplein.
De knokpartij verplaatste zich ’s avonds naar het Waterlooplein en de omliggende straten. De Joodse winkels werden met bijlen aangevallen door de fascisten en met name door vrouwelijke leden van de Jeugdstorm. Ramen werden ingeslagen, handkarren met handel werden omgegooid, mensen werden afgetuigd, er werd geschoten en deuren werden ingetrapt.
Uiteindelijk moest de ontspanningsgelegenheid Huize Bob op Amstel 27 het ontgelden. Daar hadden op dat moment Joodse en niet-Joodse jongeren een dansavond. Er ontstond daar na de aanval voor de fascisten een massale vechtpartij en het hele gebouw werd vernield.
Na deze dag waren er nog maar kleine gebeurtenissen nodig de vlam in de pan te doen slaan, zoals het molesteren van Joodse marktkooplui op het Amstelveld door de WA op 12 februari 1941. De eerste razzia volgden toen snel, en die leidde tot de Februaristaking.
bron:
www.joodsamsterdam.nl,
www.dewaarheid.nu/feb01/feb_com.htm
laatst bijgewerkt:
22 september 2019