De Van Swindenstraat is een straat in de Dapperbuurt in Amsterdam-Oost. De straat kreeg zijn naam in 1877 en werd vernoemd naar de Amsterdamse hoogleraar Jean Henri van Swinden (1746-1823). Vanaf 1882 waren er twee straten: de Eerste Van Swindenstraat en de Tweede van Swindenstraat. De Dapperstraat kruist beide straten halverwege. De Tweede van Swindenstraat wordt halverwege onderbroken door het Dapperplein. Door stadsvernieuwing sinds de jaren 1980 is een groot deel van de oorspronkelijke bebouwing uit de jaren 1920 vervangen door nieuwbouw.
De Eetste Van Swindenstraat vormt naast de Wijttenbachstraat de belangrijkste oost-west lopende hoofdstraat van de Dapperbuurt en is een belangrijke winkelstraat. Totdat het nieuwe Muiderpoortstation werd geopend in 1939 was de straat een belangrijke verkeersader naar het oude Muiderpoortstation. De overweg naar de Javastraat was vaker gesloten dan geopend, en de bouw van spoorwegviaducten in de jaren 1930 maakte een rechtstreekse verbindingen met de Indische Buurt mogelijk.
1e Van Swindenstraat 22 – Romax
In de jaren voor de oorlog was hier het magazijn in lederwaren ‘Romax’ gevestigd. De zaak was van Rosa Smit – Ourhaan (Amsterdam, – Auschwitz, ). Rosa was gehuwd met vertegenwoordiger Louis Smit (Amsterdam, – Auschwitz, ). Er waren vier kinderen in het gezin. De twee oudste zoons, Bernard (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Maurice Leonard (Zandvoort, – Auschwitz, ) werden samen met moeder Rosa en vader Louis verraden. De twee jongste kinderen werden door verzetsgroep NV gered.
1e Van Swindenstraat 23 – viszaak Drukker
De viszaak van A. Drukker was gevestigd op de Nieuwmarkt 13 en had in 1909 hier een filiaal.
1e van Swindenstraat 29 – Hanna Vos – West
Op 10 mei 1907 werd Hanna West (10 mei 1837) 70 jaar en zij woonde op dit adres.
1e Van Swindenstraat 31b – PAMA lederwaren.
PAMA & Co. lederwaren had op dit adres in 1910 een filiaal. De zaak op de Utrechtsestraat 53 was er al in 1904 gevestigd; Melle Pama was de eigenaar. Melle Pama (Rotterdam, 23 mei 1876) adverteerde regelmatig in het Nieuw Israëlietisch Weekblad. Hij was van 1901 tot 8 april 1914 getrouwd met Katharina (Catharina) Frederike Jüng (Amsterdam, 9 september 1869 – Amsterdam, 31 mei 1947). Vanaf 30 april 1914 was Melle gehuwd met celliste Bertha Belinfante (Amsterdam, 27 februari 1880 – Amsterdam, 23 februari 1933).
1e Van Swindenstraat 33 – fotograaf H. D. Fraenkel
Voor en in het begin van de Tweede Wereldoorlog was hier fotograaf Hieronymus Fraenkel (Amsterdam, – Gemeente niet bekend, ) gevestigd. Hij was gehuwd met Jaantje Simon de Jong (Mijdrecht, – Sobibor, ).
1e Van Swindenstraat 38 – De Stad Groningen
Hier was ‘De Stad Groningen‘ gevestigd, een zaak van Louis (Levi) Valk (Wildervank, 23 november 1865 – Groningen, 16 september 1933) en zijn vrouw Sebilla Pels (Meppel, 30 juni 1866 – Groningen, 13 april 1936). In de jaren dertig keerden zij terug naar in de stad Groningen.
1e Van Swindenstraat 135 – Commelinschool / Joodse School
Van september 1941 tot eind juni 1943 waren de buitenklassen van Joodsche School 6 en de Joodsche Kleuterschool B hier gevestigd. De Commelinschool werd in 1987 opgevolgd door Basisschool De Dapper.
bron:
algemene informatie via Wikipedia (geraadpleegd 18 augustus 2020)
“Familiebericht Hanna West”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1907/05/03 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 18-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871784:mpeg21:p006
“Advertentie Drukker”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1909/07/02 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 18-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872746:mpeg21:p007
“Advertentie PAMA”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1910/09/30 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 19-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872699:mpeg21:p007
Romax, Weekblad voor Israëlieten, jrg 18, 1872, no 1, 12-07-1872. Geraadpleegd op Delpher op 29-09-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005598105:00001.
informatie Romax met dank aan E. Smit (email 29 september 2022).
Levi Valk, Stadsarchief Amsterdam, Overgenomen delen, archiefnummer 5416, inventarisnummer 225.
Levi Valk, Advertentie. “De courant”. Amsterdam; Amsterdam, 30-12-1905, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 07-12-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:003641150:mpeg21:p00002.
illustratie:
“Advertentie Drukker”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1909/07/02 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 18-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872746:mpeg21:p007
“Advertentie PAMA”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1910/09/30 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 19-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872699:mpeg21:p007
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Olie, Jacob (1834-1905). Eerste van Swindenstraat 135. Openbare Lagere School Nr. 48, gezien naar de Pontanusstraat. april 1904. 10019A001070
Romax, Weekblad voor Israëlieten, jrg 18, 1872, no 1, 12-07-1872. Geraadpleegd op Delpher op 29-09-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005598105:00001.
gepubliceerd:
18 augustus 2020
laatst bijgewerkt:
29 september 2022