Op de Muiderstraat 21, helaas afgebroken, stond een bijzonder gebouw. Het Gesticht voor Portugees-Israëlitische Gehuwde Oude Lieden, afgekort tot P.I.G.O.L, werd in 1875 opgericht.
Deze instelling had meer locaties. Op de Muiderstraat konden 18 ouderen wonen, meestal echtparen. Het gebouw werd op 29 juli 1941 opgeheven, de ouderen werden in andere Joodse zorginstellingen ondergebracht.
Synagoge
De vereniging Bachoerei Sjangarei Tsion (Poorten van Zion) ging, nadat het pand op de Valkenburgerstraat 193 in 1925 gesloopt werd, naar de Muiderstraat 21 en hield hier godsdiensten.
Deze vereniging, die in 1934 meer dan 100 jaar bestond, hield tevens leeravonden op zondag-, woensdag- en donderdagavond. In maart 1934 plaatste zij een oproep in het NIW om deze avonden te bezoeken, speciaal gericht op jongeren.
De vereniging richtte zich op meerdere fronten op jongeren. Er was binnen de organisatie een jongelingsvereniging, en een “knapenkoor”. In december 1930 werd in het NIW gemeld dat dit koor zingt in het gebouw van de Handwerkers Vriendenkring ter ere van chanoekah, waarna na de pauze een toneelstuk van rabbijn Meijer de Hond, “Hannijrous Halloloe” wordt opgevoerd.
Bejaardenhuis
Het gebouw zouden we tegenwoordig multifunctioneel noemen. De eerste functie van het gebouw was natuurlijk een bejaardenhuis. De laatste bewoners werden verplicht in 1941 elders ondergebracht, toch staan op joodsmonument.nl er nog 10 mensen gemeld die dit adres als (een van hun) laatste adres(sen) in Amsterdam hadden. Een van hen, die 40 jaar bij de Portugees Israëlitische gemeente had gewerkt, was Samuel Sealtiel (zijn verhaal hiernaast).
Joodsche Raad
Nadat op 29 juli 1941 de bewoners naar andere zorginstellingen overgebracht waren werd het gebouw gebruikt door de “KleRa”, de Kleding Reparatie én werd vanaf september 1941 de M. B. Nijkerkschool hier gevestigd. Deze school verzorgde opleidingen voor schoenmaken, kledingmaken en fotografie. De Nijkerkschool had gedurende de bezetting meerdere locaties in de stad.
Samuel Sealtiel
Samuel Sealtiel was getrouwd met Roza Leever en zij hadden acht kinderen. Nadat Roza in 1911 overleed hertrouwde Samuel in 1913 met Saartje Hartog. Saartje had twee zoons, Mozes en Ephraim Content. Saartje overleed in 1934.
Samuel had meer dan 40 jaar bij de Portugees Israëlitische gemeente gewerkt als oppasser. Hij werd in 1933 opgenomen in het P.I.G.O.L. en vanwege zijn lange staat van dienst mocht hij daar blijven toen zijn vrouw overleed. In het P.I.G.O.L. woonden verder alleen echtparen.
Samuel werd in Amsterdam geboren op 26 mei 1857 en werd in Auschwitz vermoord op 28 februari 1943.
bron:
joodsmonument.nl,
NIW’s,
Illustratie:
geheugen van nederland prentbriefkaart.
Advertentie M B Nijkerk, “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam“. Amsterdam, 19-02-1943, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 13-05-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318357:mpeg21:p002.
gepubliceerd:
24 april 2016
laatst bijgewerkt:
29 juli 2024